หากพูดถึงการ์ตูนญี่ปุ่น หนึ่งในตัวละครสำคัญและเป็นที่น่าจดจำมากที่สุด คือ ‘แม่’
บรรดาแม่ๆ ในการ์ตูนญี่ปุ่นต่างได้รับบทบาทที่แตกต่างกันไปตามเนื้อเรื่อง มีทั้งคุณแม่ที่ต้องออกโรงเป็นตัวละครหลัก เพราะลูกๆ ของพวกเธอเป็นตัวละครเอก
ขณะที่บางเรื่อง อาจไม่ค่อยได้เห็นหน้าค่าตาคุณแม่มากนัก แต่ตัวละครผู้เป็นลูกยังคงพูดถึงแม่อยู่เสมอ
ไม่ว่าบรรดาแม่ๆ จะได้รับบทบาทเป็นตัวละครหลักหรือตัวละครประกอบ สิ่งสำคัญที่การ์ตูนญี่ปุ่นสามารถถ่ายทอดออกมาได้อย่างงดงามคือความรักและความสัมพันธ์ระหว่างแม่กับลูก
becommon ชวนย้อนความหลังไปทำความรู้จักกับเหล่าแม่ๆ จากการ์ตูนญี่ปุ่นในวันวาน ที่ยังคงทำหน้าที่สะท้อนภาพชีวิต ความคาดหวัง และบทบาทของความเป็นแม่ในสังคมญี่ปุ่นได้จนถึงปัจจุบัน
โนะฮาร่า มิซาเอะ
คุณแม่ของชินจัง จากการ์ตูนชุด ชินจังจอมแก่น
แม่ผู้เป็นทุกอย่างให้ลูกและทุกคนในครอบครัว
แม้กระทั่งยัยแก่หน้าเหี่ยวโมโหร้าย
ในสายตาลูกอย่างโนะฮาร่า ชินโนะสุเกะ หรือชินจัง มิซาเอะอาจจะดูเป็นแม่ที่โมโหร้าย และพร้อมแสดงอารมณ์เกรี้ยวกราดได้ตลอดเวลา แต่เพื่อกำราบลูกตัวแสบ ซึ่งซุกซนเกินเด็กวัยเดียวกันให้อยู่หมัด ผู้เป็นแม่ก็ต้องทำแบบนี้แหละ
โดยเฉพาะตอนที่ทั้งคู่อยู่ด้วยกันในที่สาธารณะ นิสัยดื้อด้านของชินจังทำให้เขาชอบเล่นพิเรนทร์จนสร้างความอับอายขายหน้าให้มิซาเอะเป็นประจำ เธอจึงมักจะระเบิดอารมณ์เดือดดาลที่อดกลั้นเอาไว้ไม่ไหวออกมา ก่อนจะใช้ท่าไม้ตายด้วยการเขกหัวชินจังจนหัวโนเป็นลูกมะนาว เพื่อยุติความวุ่นวายทั้งหมด
แต่ในสายตาคนญี่ปุ่น มิซาเอะ คือ ตัวละครคุณแม่ที่ถอดแบบมาจากชีวิตจริงของแม่บ้านญี่ปุ่นขนานแท้ เพราะเธอต้องรับผิดชอบทุกเรื่องในบ้านไม่ให้ขาดตกบกพร่อง
มิซาเอะจะตื่นนอนก่อนใคร เพื่อเตรียมอาหารเช้า จากนั้นจึงปลุกคนอื่นๆ ให้ตื่นขึ้นทีหลัง เธอตั้งใจดูแลความเรียบร้อยให้ทุกคนในครอบครัว ซึ่งไม่เคยราบรื่นหรือได้ดั่งใจสักครั้ง เพราะชินจังชอบทำตัวโอ้เอ้จนเสร็จไม่ทันเวลาที่รถโรงเรียนมารับ สุดท้ายมิซาเอะต้องปั่นจักรยานไปส่งแทน ต่อให้มีลูกสาววัยแบเบาะ เธอก็จะต้องเอาลูกคนเล็กผูกติดกับหลังไว้ด้วย
ถึงจะเหนื่อยสายตัวแทบขาด แต่มิซาเอะยังคงทำหน้าที่แม่ตามค่านิยมของสังคมญี่ปุ่นได้อย่างสมบูรณ์แบบ เธอจึงเป็นทั้งสุดยอดแม่บ้าน และภาพแทนการเป็นแม่ผู้เก่งกาจตลอดกาลของคนญี่ปุ่น
หลายคนสงสัยว่า ทำไมมิซาเอะจึงทุ่มเทตัวเองขนาดนี้ ยอมแม้กระทั่งละเลยการดูแลตัวเองจนผมยุ่งไม่เป็นทรง ใบหน้ามีรอยย่นหยาบกร้าน และเริ่มลงพุง
มิซาเอะไม่เคยตอบคำถามนี้ตรงๆ แต่ครั้งหนึ่งเธอเคยพูดไว้ว่า “คนเป็นแม่น่ะ ทำได้ทุกอย่าง ถ้าสิ่งนั้น คือ การทำเพื่อลูก”
ซึมิเระ ซากุระ
คุณแม่ของมารุโกะจัง จากการ์ตูนชุด หนูน้อยจอมซ่า มารุโกะจัง
แม่ผู้สวมผ้ากันเปื้อนตลอดเวลา
เจ้าของเสียงพร่ำบ่นซึ่งชวนให้ลูกเบือนหน้าหนีทุกครั้งที่ได้ยิน
“รีบลุกขึ้นมาได้แล้ว”
“รีบเข้านอนได้แล้ว”
“หัดช่วยงานบ้านบ้างสิ”
“จะเล่นไปถึงเมื่อไหร่”
“ห้องก็รกไม่ยอมเก็บให้เรียบร้อย จนไม่มีที่ให้เดินแล้ว”
และสารพัดคำบ่นอีกมากมายที่ได้รับจากแม่ ทำให้มารุโกะจังรู้สึกเคยชินไปแล้วว่า หากแม่เห็นหน้ามารุโกะจังแล้วไม่ได้บ่น แม่อาจรู้สึกขาดอะไรบางอย่างไปก็ได้ ดังนั้น ทุกครั้งที่มารุโกะจังอยู่กับแม่ จึงลงเอยด้วยการได้ยินแต่เสียงพร่ำบ่นของแม่เสมอ
สาเหตุที่เป็นเช่นนี้ เพราะว่าซึมิเระเป็นห่วงลูกสาวคนเล็กตลอดเวลา เมื่อเปรียบเทียบมารุโกะจังกับลูกสาวคนโต จะเห็นความแตกต่างอย่างชัดเจน มารุโกะจังเป็นเด็กขี้เกียจ สนใจแต่เรื่องของคนอื่น รักของสวยๆ งามๆ และอยากได้มาเป็นของตัวเอง ชอบเพ้อฝัน แต่พยายามทำตัวเป็นผู้ใหญ่ ส่วนพี่สาวเป็นเด็กหัวดี เฉลียวฉลาด และมีระเบียบ
ซึมิเระจึงบ่นมารุโกะจังเป็นประจำ เพราะกลัวว่าหากโตขึ้นมากกว่านี้ ลูกของเธอจะไม่สามารถแก้ไขนิสัยแย่ๆ ในวัยเด็กได้ โดยเธอเองไม่ทันได้สังเกตด้วยซ้ำว่า มารุโกะจังเรียนรู้และลอกเลียนแบบการพร่ำบ่นของเธออย่างไม่รู้ตัว เมื่ออยู่กับเพื่อน มารุโกะจังจึงหลุดปากบ่นเพื่อนด้วยประโยคเดียวกันกับที่แม่พูด จนเพื่อนรอบตัวเอ่ยถามว่า คุณแม่มารุโกะจังมักจะโมโหแบบนี้เหรอ
ภายในบ้าน ซึมิเระรับหน้าที่เป็นแม่บ้าน เธอจึงสวมผ้ากันเปื้อนติดตัวไว้ทุกครั้ง และมักจะขลุกตัวทำงานอยู่แต่ในห้องครัว ถึงจะดูเป็นแม่ที่เข้มงวดมากๆ แต่แท้จริงแล้ว ซึมิเระเป็นแม่ที่รู้ใจมารุโกะจังมากที่สุด ทุกครั้งที่มารุโกะจังเป็นเด็กดีว่านอนสอนง่าย เธอก็จะใจดีกับลูกสาวคนนี้มากกว่าใคร
โนบิ ทามาโกะ
คุณแม่ของโนบิตะ จากการ์ตูนชุด โดราเอมอน
แม่ผู้เข้มงวดและเต็มใจเป็นยักษ์ใจร้าย
เพื่อเคี่ยวเข็ญลูกด้วยความหวังว่า วันหนึ่งเขาจะยืนได้ด้วยตัวเอง
เดิมทีทามาโกะ เป็นผู้หญิงจิตใจดีและอ่อนโยน แต่หลังจากคลอดโนบิตะและเลี้ยงดูเขาจนถึงวัยเข้าเรียน เธอได้ตัดสินใจเปลี่ยนแปลงตัวเองใหม่ให้กลายเป็นแม่ผู้เข้มงวด เพื่อดัดนิสัยขี้เกียจและเอาแต่สบายของลูกชาย
ด้วยความที่ทามาโกะมีลูกเพียงคนเดียว เธอจึงตั้งใจไว้แต่แรกแล้วว่า อยากให้โนบิตะเติบโตขึ้นเป็นคนแข็งแรงและมีอนาคตไกล เพราะในยุคสมัยที่เธอมีอายุเท่ากับโนบิตะ ซึ่งตรงกับช่วงเวลาคาบเกี่ยวกับเหตุการณ์สงครามโลกครั้งที่ 2 ทามาโกะรู้ดีว่าคนที่มีความสามารถและเข้มแข็งเท่านั้นจึงจะมีชีวิตที่ดีและมั่นคง
ทามาโกะจึงพยายามเคี่ยวเข็ญให้โนบิตะนั่งทำการบ้านและอ่านหนังสือทบทวนในห้อง เพราะไม่อยากให้ลูกสอบได้คะแนนเป็น 0 เหมือนครั้งก่อนๆ แต่เธอก็ต้องระเบิดอารมณ์เป็นยักษ์ใจร้ายทุกครั้ง เมื่อรู้ว่าลูกชายแอบหนีออกไปเล่นกับเพื่อนๆ
ช่วงชีวิตวัยเด็กของโนบิตะ เขาเคยเข้าใจว่าแม่ไม่ค่อยสนใจตัวเขานัก เพราะทามาโกะไม่เคยโอ๋ลูก หากโนบิตะวิ่งหกล้ม เธอจะบอกให้ลูกลุกขึ้นมาด้วยตัวเอง ซึ่งเป็นวิธีสอนในแบบของทามาโกะ เพื่อให้ลูกดูแลตัวเองได้ ภายหลังความคับข้องใจข้อนี้ ได้รับการคลี่คลายโดยความช่วยเหลือของโดราเอมอน
นอกเหนือจากความเป็นแม่ ทามาโกะยังเป็นต้นแบบของสาวญี่ปุ่นด้วย
คนญี่ปุ่นส่วนหนึ่งมองว่า แม้จะปากร้ายไปบ้าง แต่ก็มีเหตุผลและความตั้งใจที่ดีอยู่เบื้องหลัง ซึ่งลักษณะเด่นที่คนญี่ปุ่นยกย่องทามาโกะ คือ การบริหารเงิน เพราะเธอจะแบ่งรายรับต่อเดือนใส่ซองจดหมายหลายๆ ซอง เพื่อแยกเป็นใช้จ่ายต่างๆ ภายในบ้าน
ทสึโบะเนะ อิโยะโนะ (เจ้าหญิงเทรุโกะ)
ท่านแม่ของอิคคิวซัง จากการ์ตูนชุด เณรน้อยเจ้าปัญญา
แม่ผู้ทำสัญญาว่าจะไม่พบลูก
เพื่อรักษาความรักของกันและกันไว้ จนกว่าจะได้พบกันอีกครั้ง
ทุกครั้งที่อิคคิวซังพูดถึงแม่ เขาจะใช้สรรพนามว่า ท่าน เสมอ เพราะว่าแม่ของเขาคือเจ้าหญิง และเป็นหนึ่งในภรรยาของจักรพรรดิที่เคยเรืองอำนาจ
แต่ด้วยเหตุผลด้านการเมือง และการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการปกครอง ทำให้ท่านแม่และอิคคิวซัง ต้องระหกระเหินไม่ให้โชกุนที่ขึ้นครองอำนาจแทนมองว่าเป็นศัตรูที่ต้องตามล่าเพื่อกำจัดทิ้ง
สัญชาตญาณของความเป็นแม่ของทสึโบะเนะรู้ดีว่า การอยู่ใกล้กับอิคคิวซังฉันแม่ลูก อาจเปิดการเผยตัวตนในอดีตมากเกินไปจนคนอื่นๆ ล่วงรู้ความจริง เมื่อถึงตอนนั้น ทสึโบะเนะจะกลายเป็นคนที่นำพาความเดือดร้อนมาให้ลูกที่เธอรัก
ทางออกที่ดีที่สุดของผู้ที่มีเชื้อสายราชวงศ์ ซึ่งจะทำให้ทั้งท่านแม่และอิคคิวซังอยู่รอดปลอดภัย คือ การแยกกันอยู่อย่างเงียบๆ เจ้าชายอย่างอิคคิวซังต้องไปบวชเป็นพระ เพื่อแสดงให้เห็นว่าเขาเลือกอยู่อย่างสงบภายใต้อำนาจของโชกุนในสมัยนั้น
ส่วนเจ้าหญิงอย่างท่านแม่ ได้ทำสัญญากับโชกุนว่าจะไม่พบกับลูก เพื่อสร้างความสบายใจให้โชกุนเห็นว่า พวกเขาทั้งสองคนต้องการอยู่อย่างสงบสุขอย่างสามัญชน
ทสึโบะเนะจึงติดต่อกับลูกผ่านการเขียนจดหมายเท่านั้น จนกระทั่งความตึงเครียดทางการเมืองเริ่มผ่อนคลาย ภายหลังอิคคิวซังจึงสามารถเดินทางมาพบท่านแม่ได้
แม้จะต้องแยกกันอยู่ แต่ความรักและสายสัมพันธ์ระหว่างอิคคิวซังกับทสึโบะเนะยังคงหนักแน่นไม่เสื่อมคลาย ทุกครั้งที่อิคคิวซังคิดถึงท่านแม่ เขาจะมองไปยังตุ๊กตาไล่ฝน ซึ่งในทางศาสนาถือเป็นตุ๊กตาที่พระนักบวชทำขึ้นสำหรับขอพร
ความในใจของอิคคิวซังที่รําพึงรําพันถึงท่านแม่ผ่านตุ๊กตาไล่ฝน จึงอยู่ในเพลงท้ายเรื่อง ซึ่งมีใจความสำคัญ คือ เขารอจดหมายจากท่านแม่เสมอ และหวังว่าวันหนึ่งจะไปพบกัน
คุโด้ (ฟุจิมิเนะ) ยูกิโกะ
คุณแม่ของโคนัน จากการ์ตูนชุด ยอดนักสืบจิ๋วโคนัน
แม่ผู้อยู่ห่างไกลคนละซีกโลก
แต่ยังคงห่วงใยและรักลูกไม่เปลี่ยนแปลง
คุณแม่ของโคนันย้ายไปใช้ชีวิตที่ลอสแอนเจลิส สหรัฐอเมริกา ส่วนโคนันอยู่กับลูกพี่ลูกน้องและคุณลุงซึ่งเป็นนักสืบที่ญี่ปุ่น นี่จึงเป็นเหตุผลว่าทำไมถึงไม่ค่อยเห็นโคนันกับคุณแม่
ในอดีตยูกิโกะเคยเป็นนักแสดงชื่อดังที่ประสบความสำเร็จตั้งแต่อายุ 19 ปี เธอยังมีพรสวรรค์ที่ได้รับมาระหว่างเป็นนักแสดงด้วย นั่นคือ การแปลงโฉม เพราะเธอเคยเรียนการแปลงโฉมกับนักมายากลเพื่อนำมาใช้เป็นส่วนหนึ่งของการแสดง ซึ่งยูกิโกะทำได้ดีจนกลายเป็นความสามารถพิเศษที่ติดตัวเธอมาตั้งแต่ตอนนั้น
หลังจากมีโคนัน เธอตัดสินใจออกจากวงการ เพื่อเป็นแม่บ้านเต็มตัว แม้จะร้างลาวงการมานาน แต่ฝีมือการแสดงและการแปลงโฉมของเธอยังคงสร้างความประหลาดใจได้เสมอ โคนันเคยชมเธอว่าสามารถแปลงโฉมเป็นคนใกล้ตัวได้อย่างแนบเนียน จนเขาเองก็แทบจับสังเกตไม่ได้
ถึงแม้ว่าแม่ลูกคู่นี้จะไม่ได้อยู่ด้วยกัน แต่ความสัมพันธ์ของทั้งสองคนไม่ได้ลดน้อยลงไปตามระยะทางที่ห่างไกล
ยูกิโกะยังเรียกโคนันอย่างเอ็นดูว่า ชินจัง แทนชื่อเต็มอย่าง ชินอิจิ เพราะในสายตาของเธอ ต่อให้เวลาผ่านไปนานแค่ไหน โคนันก็ยังคงเป็นเด็กตัวน้อยๆ ของคนเป็นแม่เสมอ
อ้างอิง
- Chibi Maruko Chan Wiki. Sumire Sakura. https://bit.ly/2PIE1hi
- Doraemon Thai Wiki. โนบิ ทามาโกะ. https://bit.ly/33PhDv8
- Detective Conan Wiki. Yukiko Kudo. https://bit.ly/3kxViIj
- Keiichi Hara (Director). (1998). Crayon Shin-Chan: Blitzkrieg! Pig’s Hoof’s Secret Mission [Anime Film]. Japan: Shin-Ei Animation.
