สี่ขาสาระ: อยากช่วยนะ… แต่เรื่องแบบนี้สัตวแพทย์ทำไม่ได้

ขึ้นชื่อว่าเป็นสัตวแพทย์ แน่นอนว่าเราจะมี 2 สถานะที่พ่วงมากับชื่ออาชีพ คือ 1.เป็นหมอ 2.รู้เรื่องสัตว์ 

และสิ่งนี้เองที่เป็นต้นเหตุให้หลายคนมักเข้าใจผิดเกี่ยวกับความเป็นหมอและเชี่ยวชาญเรื่องสัตว์ของหมอแบบผิดทาง 

หมอจึงมักจะเจอคำถามที่ทำให้อึ้ง จนไปไม่เป็นอยู่บ่อยครั้ง อยากช่วยก็อยาก แต่มันช่วยไม่ได้จริงๆ เพราะเราไม่ได้รักษาได้ทุกอย่าง หรือรู้ทุกเรื่องเกี่ยวกับสัตว์ 

และนี่คือตัวอย่างคำถามคลาสสิคที่เชื่อว่าสัตวแพทย์คนอื่นก็อาจเคยเจอ นอกจากจะมาแชร์ให้ฟังสนุกๆ ยังแฝงความรู้เล็กๆ เพื่อแก้ไขความเข้าใจผิดเกี่ยวกับสัตวแพทย์ค่ะ 

แมวหายไปจากบ้าน หมอช่วยตามหาหน่อย? 

เมื่อไม่นานมานี้ มีเคสมาปรึกษาหมอให้ช่วยตามหาแมวที่หายออกจากบ้าน ไม่ได้ถามเล่นๆ เพราะมาพร้อมภาพประกอบรูปลานจอดรถ ที่คาดว่าจะเป็นที่สุดท้ายก่อนแมวหาย พร้อมข้อสงสัยว่าอาจจะเพราะโดนฝูงสุนัขวิ่งไล่

 

เคส : หมอครับ ช่วยวิเคราะห์ให้หน่อยว่าแมวผมวิ่งไปทางไหน 

หมอ : ?!? ………. 

 

ต้องบอกเลยว่า ถึงหมอจะเชี่ยวชาญด้านการรักษาแมว แต่ไม่เชี่ยวชาญเรื่องการตามหาแมวเลยค่ะ 

นี่ไม่ใช่สิ่งที่หมอร่ำเรียนมา 

วันนั้นจึงพยายามช่วย ด้วยการตอบตามสัญชาตญาณของแมว และประสบการณ์ที่เคยเจอแมวหนีเตลิดระหว่างการรักษา ว่าแมวส่วนใหญ่จะวิ่งเข้าป่า เพราะเค้าจะมีสัญชาตญาณสัตว์ป่าอยู่ในตัว 

แต่ถามว่า นั่นคือคำตอบที่ถูกต้องหรือไม่ หมอก็ไม่รู้เหมือนกัน 

เพราะสัตวแพทย์รักษาสัตว์ได้ แต่ไม่สามารถเป็นพรานตามหาสัตว์ได้จริงๆ ค่ะ 

หมอครับ ตัวเงินตัวทองที่เลี้ยงไว้ไม่สบาย หมอช่วยดูหน่อย

นี่คือความเข้าใจผิดอันดับต้นๆ ที่คนมักคิดว่าสัตวแพทย์ต้องรักษาสัตว์ได้ทุกชนิด และไม่กลัวสัตว์

เคสนี้พาตัวเงินตัวทองที่เลี้ยงไว้เหมือนลูก ใส่รถกระบะมาให้หมอดูที่คลินิก 

 

เคส : หมอครับ มันไม่กินอะไรมาหลายวันแล้ว หมอช่วยดูหน่อย

หมอ : หยุดอยู่ตรงนั้นค่ะ ไม่ต้องพาเข้ามา หมอรักษาไม่ได้ (และกลัวด้วย) 

 

ความจริงคือไม่ใช่สัตวแพทย์ทุกคน ที่จะสามารถรักษาสัตว์ได้ทุกชนิด 

หมอคนหนึ่งล่ะ ที่รักษาไม่ได้ทุกอย่าง และก็กลัวสัตว์บางชนิดไม่ต่างจากคนทั่วไป

สัตวแพทย์บางคนอาจจะรักษาสัตว์ได้ทุกอย่าง แต่ก็มีเป็นส่วนน้อย 

ส่วนใหญ่คลินิกที่รักษาหมาแมว อย่างคลินิกพอเพียงของหมอ จะไม่เชี่ยวชาญพอที่จะรักษาสัตว์อื่นได้ 

ต้องพึ่งพาหมอเฉพาะทาง โดยสัตวแพทย์เหล่านี้จะมีการเรียนเพิ่มเติม สามารถรักษาสัตว์เลี้ยงพิเศษ (Exotic pet) ได้ 

จริงอยู่ที่สัตวแพทย์ทุกคนต้องผ่านการเรียนรักษาสัตว์ทุกสายพันธุ์เป็นเบื้องต้น แต่พอขึ้นปี 4 แต่ละคนจะแยกย้ายไปฝึกงานตามชนิดของสัตว์ที่ตัวเองสนใจ 

เช่น หมอสนใจหมาแมว ก็จะเลือกฝึกงานในโรงพยาบาลที่รักษาหมาแมวเป็นหลัก 

บางคนสนใจงู นก หนู กระต่าย ฯลฯ เขาก็จะไปฝึกงานตามโรงพยาบาลที่รักษาสัตว์เหล่านี้โดยเฉพาะ จะเรียกว่าหมอ Exotic pet 

หรือใครสนใจสัตว์ป่า ก็จะเข้าไปฝึกงานในสวนสัตว์ หรือเข้าป่าไปอยู่ตามอุทยานเลย 

ปัจจุบันหมอที่รักษาสัตว์เลี้ยงพิเศษได้ยังมีจำนวนไม่มากนัก ฉะนั้นก่อนพาสัตว์ไปรักษา หมอแนะนำให้สอบถามดูก่อน ว่าโรงพยาบาลหรือคลินิกนั้นมีแพทย์ที่รักษาได้หรือไม่ เพราะสัตวแพทย์บางคน (เช่น หมอต้า) รักษาไม่ได้ทุกอย่างนะคะ    

หมอคะ หนูควรจะฉีดยาคุมกี่ซีซีคะ? 

เคสนี้เป็นน้องผู้หญิงที่มาหาหมอพร้อมถุงยาคุมกำเนิดแบบฉีด มาถามหมอว่าเขาควรจะฉีดยาคุมกี่ซีซี 

ด้วยจิตวิญญาณของสัตวแพทย์ หมอจึงสาธยายไปยืดยาวเรื่องโทษของยาคุม ที่เราไม่ควรนำมาฉีดให้หมาแมว เพราะเค้าจะมีอาการมดลูกอับเสบ และเสียชีวิตได้ … ฯลฯ 

ก่อนที่หมอจะสั่งสอนไปไกล น้องก็เฉลยออกมาว่า 

 

เคส : หมอคะ ไม่ใช่ค่ะ หนูจะเอามาฉีดตัวเอง ควรฉีดเท่าไหร่ดี 

หมอ : ?!? ……….  

 

หมอรักษาคน รักษาสัตว์ไม่ได้ฉันใด หมอรักษาสัตว์ก็ไม่สามารถรักษาคนได้ฉันนั้น 

หลังจากปล่อยไก่ไปเล้าใหญ่ หมอก็แนะนำให้เคสนี้ไปถามสถานีอนามัยใกล้บ้าน หรือโรงพยาบาลรักษาคนคงจะถูกต้องกว่า 

อย่าว่าแต่ยาคุมกำเนิดเลย จะฉีดยากรณีไหน หมอรักษาสัตว์ก็ไม่รู้หรอกค่ะ ว่าต้องทำอย่างไร ใช้ยาเท่าไหร่ เพราะสัตวแพทย์ไม่ได้เรียนมา ไม่รู้จริงๆ ค่ะ  

หมอคะ โดนแมวกัดมา ฉีดยาให้หน่อยได้ไหม? 

พอพูดเรื่องฉีดยาแล้ว มีอีกหนึ่งเคสที่ต้องขอเล่า เพราะเชื่อว่ามีคนจำนวนมากที่เข้าใจผิด 

คือเวลาถูกสุนัขหรือแมวกัดมา จะมาปรึกษาสัตวแพทย์ หรือบางครั้งมาให้ช่วยรักษา

 

เคส : หมอคะ โดนแมวกัดมา ต้องฉีดยากี่โดสคะ 

หมอ : ?!? ……….  

 

ถึงแม้การเจ็บป่วยนั้นจะเกิดจากสัตว์เป็นต้นเหตุ แต่สัตวแพทย์จะไม่สามารถให้คำแนะนำหรือการรักษากับ ‘คน’ ได้เลยค่ะ เพราะเราเรียนมาเพื่อรักษาสัตว์อย่างเดียว 

ฉะนั้นถ้า ‘คน’ โดนสุนัขกัดมา สัตวแพทย์ช่วยไม่ได้นะคะ ต้องรีบไปโรงพยาบาลที่รักษาคน 

แต่ถ้าหมาแมวโดนกัดมา หมอจะบอกได้ทันทีเลยว่า ต้องรักษายังไง ให้ยากี่โดส  

ฉะนั้นใครเคยมาปรึกษาหมอเรื่องนี้ แล้วหมอดูไม่มั่นใจที่จะตอบ ก็ขอให้เข้าใจกันนะคะ ว่าเรื่องอย่างนี้สัตวแพทย์ไม่รู้จริงๆ ค่ะ

หมอคะ ควรยื้อชีวิตเขาต่อไป หรือทำให้เขาจากไปอย่างสงบคะ?

นี่คือคำถามที่ลำบากใจที่สุด และเป็นคำถามที่สัตวแพทย์ไม่มีทางตอบได้ 

แต่เรามักจะเจอคำถามนี้ เมื่อเจ้าของสิ้นหวัง แต่ก็ยังไม่กล้าที่จะจบชีวิตสัตว์เลี้ยงของตัวเองด้วยวิธี ‘เมตตาฆาต’ 

การทำเมตตาฆาต หรือการฉีดยาให้เค้าเสียชีวิตในกรณีสัตว์ป่วยทรมาน ที่ไม่มีหนทางรักษาให้กลับมาหายเป็นปกติได้นั้น ถึงแม้เราจะรู้ว่านี่อาจเป็นทางเลือกที่ดีที่สุด แต่ก็ยากเหลือเกินในการตัดสินใจทำ 

เลยทำให้หลายครั้ง เจ้าของโยนการตัดสินใจมาที่หมอ ด้วยคำถามง่ายๆ ที่ว่า 

 

เคส : ควรเลือกทางไหนดีคะหมอ

หมอ : …………………………

 

นี่คือคำถามที่ยากมาก และสัตวแพทย์ตอบไม่ได้ เพราะคนตัดสินใจต้องเป็นเจ้าของสัตว์เท่านั้น 

แต่หมอก็เข้าใจถึงความยากนั้นดี เพราะเคยมีเคสพามาให้หมอทำ ขนาดหมอเองก็ยังไม่สามารถทำได้ สิ่งที่ช่วยได้เต็มที่เลยคือหมอแทงเข็มให้ แล้วเจ้าของต้องเป็นคนเดินยาด้วยตัวเอง

ถึงได้บอกไงคะ ว่าสัตวแพทย์ไม่ได้ทำได้ทุกอย่าง ได้โปรดเห็นใจหมอ

บางครั้งเราอยากช่วย แต่มันก็ช่วยไม่ได้จริงๆ ค่ะ