“ผมไม่ชอบสิ่งของที่ถูกสร้างไว้อย่างสมบูรณ์แบบ เพราะผมอยากทำของเล่นด้วยตัวเอง ชอบทดลองปรับเปลี่ยน ซ่อมแซมสิ่งต่างๆ หรือไม่ก็ทำลายมันโดยสิ้นเชิง เพื่อที่จะดูว่ากลไกการทำงานข้างในเป็นอย่างไร”
ฟรองซัวส์ จูนอด (François Junod) เล่าถึงชีวิตวัยเด็กของเขา นี่เป็นจุดเริ่มต้นที่ทำให้เขาก้าวเข้าสู่การเป็นปรมาจารย์ด้านศิลปะ Automata หรือ ศิลปะเชิงกลที่เคลื่อนไหวด้วยการทำงานของกลไกแบบดั้งเดิมที่ใกล้จะหายไปทุกที
สตูดิโอของ Junod ตั้งอยู่ในเมืองเซนต์ครอย (Sainte-Croix) เทือกเขาจูรา (Jura) ทางทิศตะวันตกของสวิตเซอร์แลนด์ ห่างจากชายแดนฝรั่งเศสไม่ถึง 5 กิโลเมตร พื้นที่ดังกล่าวเป็นแหล่งกำเนิดการผลิตนาฬิกาสวิสและศิลปะเชิงกลแบบดั้งเดิมที่สืบทอดกันมาหลายชั่วอายุคน
ความโดดเด่นของ Swiss Automata ซึ่งผสมผสานความเป็นท้องถิ่น วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเข้าไว้ด้วยกันทำให้งานศิลปะเชิงกลแบบดั้งเดิมใน Sainte-Croix ได้รับยกย่องจากองค์การยูเนสโก (UNESCO) ให้เป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม (Intangible Cultural Heritage)
จิตวิญญาณอันแรงกล้าของเขาถ่ายทอดผ่านผลงานที่ยังคงเคลื่อนไหวอย่างมีชีวิตชีวา ผลงานที่ทำให้ Junod เป็นที่รู้จัก เช่น หุ่นนักกวีผู้ยิ่งใหญ่แห่งรัสเซีย Alexander Pushkin ซึ่งเคลื่อนไหวด้วยกลไกที่ซับซ้อน สามารถเขียนบทกวีต่างๆ ได้ถึง 1,458 บท และหุ่น Leonardo da Vinci อัจฉริยะแห่งอิตาลีที่สามารถขยับร่างกาย วาดภาพ รวมถึงเขียนข้อความกลับด้านในกระจกเป็นภาษาละตินได้
ปัจจุบัน François Junod วัย 61 ปีทายาทรุ่นที่ 4 จากครอบครัวช่างฝีมือใน Sainte-Croix ยังคงมุ่งมั่นสร้างสรรค์และธำรงการผลิตงานศิลปะแบบดั้งเดิมให้คงไว้ พร้อมทั้งถ่ายทอดความรู้เหล่านี้สู่ทายาทรุ่นต่อไป “เสน่ห์ของงานฝีมือนี้คือการลงมือทำด้วยจิตวิญญาณ คุณต้องชอบความยาก ต้องอดทนและมีใจรัก” Junod กล่าว
อ้างอิง
- AFP. Switzerland’s timeless art mechanics embraces 3D future. https://bit.ly/39BOUMO
- Michèle Laird. François Junod, the automaton wizard. https://bit.ly/3pGg6zz
- เปรม ถาวรประภาสวัสดิ์. พระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษามรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม พ.ศ 2559: การรักษามรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้. https://bit.ly/2MPiG7I
