©ulture

“ภายในพระอุโบสถคือจิตรกรรมภาพเขียนสมัยอยุธยาที่สมบูรณ์ที่สุดแห่งหนึ่งที่ยังคงหลงเหลืออยู่และเป็นฝีมือดั้งเดิมที่ไม่เคยผ่านการวาดเพิ่มหรือเขียนทับแต่อย่างใด”

เจดีย์เก่าและซุ้มเสมาบางส่วนที่อยู่รอบพระอุโบสถต่างผุพังไปตามกาลเวลา สีขาวที่เป็นสีเดิมของเจดีย์น้อยใหญ่ถูกแต้มด้วยราสีดำ ไม่ต่างกับจิตรกรรมฝาผนังอายุหลายร้อยปีภายในพระอุโบสถ ก็มีสภาพชำรุดเสียหาย
สิ่งต่างๆ ล้วนอนิจจัง ไม่มีสิ่งใดเที่ยงแท้คงทน แต่โชคดีที่วัดช่องนนทรีแห่งนี้ ซึ่งเป็นวัดตั้งแต่สมัยอยุธยาตอนกลางจนถึงต้นสมัยของอยุธยาตอนปลาย หรือประมาณต้นรัชกาลสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ยังคงยืนยงอวดศิลปะยุคกรุงเก่า

ด้านนอก
พระอุโบสถหันไปทางทิศตะวันออกตามคติความเชื่อโบราณ ฐานพระอุโบสถแอ่นท้องสำเภา ด้านหน้าพระอุโบสถทำเป็นมุขเด็จ มีเสาวิหารรองรับเครื่องบนหลังคาสี่ต้น ส่วนหน้าบันเป็นฝาปะกนไม่สลักลวดลาย หลังคาลอนมุงกระเบื้องแล้วฉาบปูนติดเชิงชาย ด้านหน้าโบสถ์มีเจดีย์และใบเสมาเรียงราย

ด้านใน
พระพุทธรูป
:
ประดิษฐานพระพุทธรูปปูนปั้นปางมารวิชัยเป็นพระประธาน ลดหลั่นด้วยพระพุทธรูปสี่องค์ที่จัดวางตำแหน่งได้อย่างสวยงาม

ภาพจิตรกรรมฝาผนัง
:
เขียนเรื่องพุทธประวัติและทศชาติชาดก การเขียนมีลักษณะเหนือความจริง ซึ่งช่างเขียนต้องการความสวยงามมากกว่าความสมจริง สีที่ใช้มีเพียงไม่กี่สี ได้แก่ สีเขม่า (ดำ) สีฝุ่น (ขาว) สีดินแดง สีชาด (แดงสด) สีเสน (แดงเสน) และอาจจะมีสีเขียวมาปะปนบ้าง ส่วนสีทองมีบ้างแต่ไม่มากนัก เพราะช่างในสมัยนั้นไม่ต้องการให้เด่นกว่าพระประธาน ต่างกับจิตรกรรมในสมัยรัตนโกสินทร์ที่เน้นสีทองเป็นส่วนใหญ่

ภาพเขียนส่วนใหญ่ในพระอุโบสถค่อนข้างจะลบเลือน แต่ก็มีภาพเขียนที่สมบูรณ์พอจะหลงเหลืออยู่บ้าง เนื่องจากประเทศไทยอยู่ในสภาพอากาศเขตร้อนชื้น ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้ภาพชำรุดลบเลือนได้ง่าย
แต่ถ้าเทียบความคงทน ภาพจิตรกรรมฝาผนังสมัยอยุธยานั้นคงทนกว่าภาพเขียนสมัยรัตนโกสินทร์ที่เพิ่งถูกวาดขึ้นมาในภายหลัง เนื่องจากกรรมวิธีเตรียมพื้นผนังก่อนเขียน ตั้งแต่การฉาบปูนจนถึงขั้นตอนลงพื้น งานช่างสมัยอยุธยามีความประณีตพิถีพิถันมากกว่า
ภาพจิตรกรรมฝาผนังตั้งแต่สมัยอยุธยาจึงยังหลงเหลือให้เห็น และฉายสะท้อนประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม และวิถีชีวิตของผู้คนยุคกรุงเก่า เพื่อให้เราได้เห็นถึงรากเหง้าที่มา ว่าอดีตของเรานั้นเป็นมาอย่างไร

นี่คือคุณค่าและความงามของศิลปะอยุธยาอายุ 300 กว่าปี ที่ยังคงยืนหยัดจนมาถึงราชธานีปัจจุบัน .

 

#วัดช่องนนทรี #ศิลปะอยุธยา #Photo Essay #วัดเก่า #จิตรกรรมฝาผนัง
บริเวณด้านหลังพระอุโบสถที่มีหน้าบันฝาปะกนไม่สลักลวดลายและเจดีย์ย่อมุมสิบหกตั้งอยู่บริเวณด้านหลัง
#วัดช่องนนทรี #ศิลปะอยุธยา #Photo Essay #วัดเก่า #จิตรกรรมฝาผนัง
หลังคาที่มีลักษณะเป็นลอน มุงด้วยกระเบื้องแล้วฉาบปูนติดเชิงชายเป็นเทพรูปพนม
#วัดช่องนนทรี #ศิลปะอยุธยา #Photo Essay #วัดเก่า #จิตรกรรมฝาผนัง
ช่อฟ้า ใบระกาและหางหงส์ ที่อยู่บนหลังคาทรงปีกนกของวัดช่องนนทรี
#วัดช่องนนทรี #ศิลปะอยุธยา #Photo Essay #วัดเก่า #จิตรกรรมฝาผนัง
ซ้ายมือคือเจดีย์อายุ 300 กว่าปี ที่ผุพังไปตามกาลเวลา ไกลออกไป คือคอนโดในย่านพระราม 3 ที่เพิ่งจะสร้างขึ้นมาได้ไม่นาน
#วัดช่องนนทรี #ศิลปะอยุธยา #Photo Essay #วัดเก่า #จิตรกรรมฝาผนัง
บริเวณซุ้มประตูกำแพงแก้วปูนปั้นด้านหน้าพระอุโบสถ ที่เสริมโครงเหล็กเพิ่มความแข็งแรงขึ้นมาในภายหลัง กระทบกับแสงแดดในยามเย็น
#วัดช่องนนทรี #ศิลปะอยุธยา #Photo Essay #วัดเก่า #จิตรกรรมฝาผนัง
ด้านในพระอุโบสถมีพระประธานเป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย ลักษณะเป็นศิลปะสมัยสมเด็จพระนารายณ์
#วัดช่องนนทรี #ศิลปะอยุธยา #Photo Essay #วัดเก่า #จิตรกรรมฝาผนัง
ภาพเรื่องราวในทศชาติชาดก เรื่องวิธูรชาดก โดยมีปุณณกะยักษ์ นำม้าวิเศษมารอรับตัวไปยังนาคพิภพ โดยจิตรกรได้ใช้เส้นสินเทา              แบ่งเรื่องราวซึ่งเป็นการจัดสัดส่วนได้อย่างเหมาะสมและสวยงาม
#วัดช่องนนทรี #ศิลปะอยุธยา #Photo Essay #วัดเก่า #จิตรกรรมฝาผนัง
ภาพเต็มผนังเรื่องพระมหาชนก ด้านซ้ายภาพพื้นแดงเป็นรูปพระอินทร์แปลงเป็นชายชราขับรถพามเหสีพระเจ้ากรุงมิถิลาหนีราชภัย                   ไปเมืองกาลจัมปากะนคร ตรงกลางภาพคือราชรถเสี่ยงทายของราชสำนักกรุงมิถิลา
#วัดช่องนนทรี #ศิลปะอยุธยา #Photo Essay #วัดเก่า #จิตรกรรมฝาผนัง
ภาพซ้าย คือ ภาพเก่าจากหนังสือวัดช่องนนทรี จากสำนักพิมพ์เมืองโบราณ ภาพขวา คือ ภาพพระอุโบสถในปัจจุบัน
#วัดช่องนนทรี #ศิลปะอยุธยา #Photo Essay #วัดเก่า #จิตรกรรมฝาผนัง
ภาพมารผจญที่อยู่เหนือประตูทางเข้าพระอุโบสถ ถือกันว่าผู้ที่เขียนจะต้องเป็นช่างชั้นครู เพราะด้วยการเขียนภาพขนาดใหญ่ ที่ต้องสื่ออารมณ์ การเคลื่อนไหว ให้ดูมีชีวิตชีวาและสมจริง
#วัดช่องนนทรี #ศิลปะอยุธยา #Photo Essay #วัดเก่า #จิตรกรรมฝาผนัง
ภาพรูปแบบกามวิสัย ( Erotic Art ) ที่แอบซ่อนอยู่ในงานจิตรกรรม ขณะที่บ่าวไพร่คนอื่นกำลังแอบดู ลักษณะนี้คืออารมณ์ขันของจิตรกรไทยในสมัยนั้น
#วัดช่องนนทรี #ศิลปะอยุธยา #Photo Essay #วัดเก่า #จิตรกรรมฝาผนัง
พระโอษฐ์ที่ยิ้มแย้มของพระพุทธรูปปูนปั้นปางมารวิชัย พระประธานที่อยู่ภายในพระอุโบสถ
#วัดช่องนนทรี #ศิลปะอยุธยา #Photo Essay #วัดเก่า #จิตรกรรมฝาผนัง
ภาพผนังบางส่วนของเรื่อง เตมีย์ชาดก ซึ่งช้างทรงมีเครื่องทองประดับรวมทั้งบุษบกปิดทองบนหลังช้างโดยปกติจะเป็นสัปคับ(ที่นั่งบนหลังช้าง) และมีการเขียนภาพดอกไม้ร่วงบนพื้นสีแดงเพื่อไม่ให้ช่องไฟว่าง
#วัดช่องนนทรี #ศิลปะอยุธยา #Photo Essay #วัดเก่า #จิตรกรรมฝาผนัง
ภาพกองทัพมารผจญซึ่งเป็นสัตว์ดุร้ายต่างๆ ขณะกำลังแตกพ่าย
#วัดช่องนนทรี #ศิลปะอยุธยา #Photo Essay #วัดเก่า #จิตรกรรมฝาผนัง
ลายดาวเพดานห้องในสุดจำหลักไม้ ปิดทองประดับกระจกอยู่ภายในกรอบไม้ย่อมุมสิบสอง ล้อมด้วยดอกบริวารอีก 12 ดอก กลีบดอกสลักเป็นบัวกลีบยาว ปลายสบัดเป็นกนกเปลว
#วัดช่องนนทรี #ศิลปะอยุธยา #Photo Essay #วัดเก่า #จิตรกรรมฝาผนัง
ภาพเต็มผนัง ชาดกเรื่องพรหมนารทโดยมีขบวนช้างนำเสด็จพระเจ้าอังคติ แถวบนคือพระพุทธเจ้าประทับนั่งปางมารวิชัยบนฐานชุกชีในซุ้มเรือนแก้วคั่นองค์พระด้วยพัดยศ
#วัดช่องนนทรี #ศิลปะอยุธยา #Photo Essay #วัดเก่า #จิตรกรรมฝาผนัง
ภาพจิตรกรรมฝาผนังที่ยังคงหลงเหลืออยู่ทางซ้ายด้านหลังขององค์พระประธาน เป็นภาพบรรดาไพร่พลถือราชวัตร ฉัตรธง ในขบวนทัพ ของชาดกเรื่องมโหสถ
#วัดช่องนนทรี #ศิลปะอยุธยา #Photo Essay #วัดเก่า #จิตรกรรมฝาผนัง
วัดช่องนนทรี วัดที่กรมศิลปากรขึ้นทะเบียนให้เป็นโบราณสถานสำคัญของชาติ เมื่อปี พ.ศ.2520

 

แผนที่วัดช่องนนทรี : https://goo.gl/maps/xuVFc2y59U92  

.

*ในหนึ่งปีพระอุโบสถวัดช่องนนทรีจะเปิดให้เข้าชมเพียงแค่ 3 วันเท่านั้น ได้แก่ วันมาฆบูชา วันวิสาขบูชาและวันอาสาฬหบูชา โดยทางเจ้าหน้าที่วัดจะเปิดให้เข้าชมภายในพระอุโบสถตั้งแต่เวลา 16:00 น. เป็นต้นไป

.

*ขอบคุณข้อมูลจากหนังสือ วัดช่องนนทรี ชุดจิตรกรรมฝาผนังในประเทศไทยและหนังสือวารสารเมืองโบราณ