ใน ‘แว่นตา’ มีอะไร ? ทำไม ‘หนุ่มแว่น สาวแว่น’ ถึงน่าสนใจเป็นพิเศษ

life

ทำไม ‘หนุ่มแว่น สาวแว่น’ ถึงน่าสนใจเป็นพิเศษ

หากถามถึงสเป็กหนุ่มสาวที่หลายคนชื่นชอบ คงต้องมี ‘หนุ่มแว่น สาวแว่น’ ติดโผเข้ามาด้วยอย่างแน่นอน

ใบหน้าที่ถูกครอบไว้ด้วยกรอบกระจกเล็กๆ ที่เรียกว่า ‘แว่นตา’ นั้น ทำให้คนใส่แว่นดูเป็นคนพูดน้อย เรียบร้อย เฉลียวฉลาด ซึ่งอาจเผลอไปโดนใจใครเข้า

แท้จริงแล้วหากมองผ่านแว่นตาเข้าไป ตัวตนของพวกเขาอาจไม่ตรงกับที่เราคิดเลยแม้แต่น้อย

‘แว่นตา’ ถูกยกให้เป็นตัวแทนของความเฉลียวฉลาด น่าเชื่อถือ และมีการศึกษา ในอดีต สิ่งนี้ถูกประดิษฐ์ขึ้นมาเพื่อช่วยให้มนุษย์เราทำกิจกรรมต่างๆ ได้อย่างสะดวกสบายขึ้น หนึ่งในนั้น คือ ‘การอ่านหนังสือ’

หลังจากที่เรามีการรับรู้ว่า ‘คนอ่านหนังสือ คือ คนฉลาด’ นั่นทำให้แว่นตาถูกเชื่อมโยงเข้ากับเรื่องสติปัญญาไปโดยปริยาย ทั้งๆ ที่สาเหตุของการสายตาสั้นอาจไม่ได้มาจากการอ่านก็ตาม

มาดูกันว่า ‘แว่นตา’ สร้างการรับรู้อะไรที่ทำให้เรารู้สึกประทับใจคนใส่แว่นได้ตั้งแต่แรกพบบ้าง

น่าเชื่อถือ

ในอดีตผู้มีการศึกษา มั่งคั่ง และเฉลียวฉลาดมักจะใส่แว่นตา ทำให้มนุษย์จดจำภาพเหล่านั้น และเชื่อว่าคนใส่แว่นเป็นคนมีความรู้ จริงใจ และเชื่อถือได้ ยิ่งเป็น ‘แว่นไร้กรอบ’ ยิ่งเพิ่มระดับความน่าเชื่อถือมากขึ้นไปอีก

มีงานวิจัยด้านจิตวิทยาชิ้นหนึ่งได้สำรวจความน่าเชื่อถือผ่านใบหน้าของผู้คน โดยได้จัดชุดภาพของคนไม่สวมแว่นตา 26 ภาพ คนสวมแว่นตามีกรอบ 26 ภาพ และคนสวมแว่นตาไร้กรอบ 26 ภาพ ให้ผู้ร่วมทดลองจัดลำดับความน่าเชื่อถือของบุคคลในภาพ โดยไม่ได้มีการระบุภูมิหลังของพวกเขา ผลปรากฏว่า ผู้ที่สวมแว่นตาไร้กรอบนั้นถูกจัดอันดับให้มีความน่าเชื่อถือ และประสบความสำเร็จมากกว่าภาพคนอื่นๆ

เด็กแว่นที่เพื่อนไว้วางใจ : ‘มิเร’ เป็นเด็กสาวสุขุม เฉลียวฉลาด ผู้เป็นคนนำเพื่อนๆ ในการไขปริศนาของเรื่องราวประหลาดที่เกิดขึ้นในห้องปิดตาย

ดูดี มีระดับ

(Photo : Kingsman : The Secret Service (2014), 20th Century Fox.)

ในอดีต คนที่ได้รับการศึกษาและมีโอกาสเรียนหนังสือล้วนได้รับการยอมรับจากสังคม และสามารถเป็นผู้ชี้นำสิ่งต่างๆ ได้ เมื่อแว่นถูกยึดโยงเข้ากับหนังสือไปแล้ว แน่นอนว่า ‘แว่น’ ก็จะถูกนำมาเป็นตัวชี้วัดระดับทางสังคมและการศึกษาของผู้ใส่ได้ในแวบแรกของการพบกัน

ฉะนั้น การเลือกแว่นดีๆ สักอันใส่ แม้ไม่ได้สายตาสั้น อาจทำให้คนที่ใส่แว่นดูมีระดับในสังคม และน่าเชื่อถือขึ้นมาอีกนิดก็เป็นได้

หนุ่มแว่นสุดเนี้ยบ: ‘Harry Hart’ สายลับ Kingsman มาดนิ่งผู้มาพร้อมกับแว่นตา สูท เน็กไทท์ กวาดศัตรูให้ราบเป็นหน้ากลองได้แบบไม่ต้องเปลืองแรง

ฉลาด

(Photo : The Half ot It (2020), Netflix.)

เมื่อต้องเพ่งมองตัวหนังสือเล็กๆ บนหน้ากระดาษ ทำให้สายตาของเราเสื่อมลงอย่างช้าๆ แว่นจึงถูกพัฒนาขึ้นมาเพื่อช่วยอำนวยความสะดวกให้กับการอ่านหนังสือ

เมื่อเรารับรู้เป็นหนึ่งเดียวกันว่า คนอ่านหนังสือเป็นคนฉลาด เราจึงรับรู้อย่างพร้อมเพรียงกันด้วยว่า ‘คนใส่แว่น คือ คนฉลาด’ ดังนั้น แว่นจึงถูกนำมาเชื่อมโยงกับระดับสติปัญญาไปโดยปริยาย ไม่ว่าคนใส่แว่นคนนั้นจะฉลาดหรือไม่ก็ตาม แต่ในการพบกันครั้งแรกเขามักจะถูกมองว่าเป็นคนรอบรู้และมีการศึกษา

สาวแว่นคนเก่ง: Ellie Chu เด็กสาวชาวเอเชียที่รักการอ่าน และใช้ภาษาในงานเขียนได้สวยงาม ทำให้เพื่อนๆ มักจะแอบจ้างเธอเขียนรายงานให้เป็นประจำ

อ่อนโยน

แว่นตาส่งผลต่อความสนใจของคนเรา โดยปกติแล้ว ธรรมชาติของผู้ที่สวมแว่นตามาตั้งแต่เด็กๆ ก็มักจะเลี่ยงกิจกรรมที่จะเป็นอันตรายกับแว่นตาของเขา เช่น การเล่นกีฬาที่มีความผาดโผน ดังนั้น ความสนใจอาจมุ่งไปยังกิจกรรมที่ไม่ต้องใช้การเคลื่อนไหวมาก ซึ่งก็เป็นได้ทั้งการอ่านหนังสือ เล่นหมากรุก งานศิลปะ ฯลฯ

ยิ่งหากเป็นผู้ชาย การใส่แว่นจะช่วยลดความดุดันลงไป แต่กลับทำให้ดูอ่อนโยนและเรียบร้อยมากขึ้น (ทั้งที่ตัวตนอาจไม่ใช่แบบนั้น)

ครั้งหนึ่ง มีหลักฐานปรากฏว่า ภาพของฮิตเลอร์ขณะสวมแว่นตานั่งอ่านหนังสือถูกเซ็นเซอร์โดยพรรคนาซี เนื่องจากภาพลักษณ์ที่ดูเป็นมิตรเกินไปอาจส่งผลต่ออำนาจของเขา

หนุ่มแว่นผู้อ่อนโยน: ‘โอโตซากะ เคียวชิโร่’ นักเขียนนิยายที่ใช้เวลาทั้งชีวิตไปกับการคิดถึงหญิงสาวที่ตนแอบรักสมัย ม.ต้น

บ่งบอกตัวตน

(Photo : The Incredibles (2004), Walt Disney Pictures.)

นอกจากเป็นอุปกรณ์ทางการแพทย์ที่ช่วยเหลือผู้มีปัญหาทางสายตาแล้ว แว่นยังทำหน้าที่คล้ายคลึงกับเสื้อผ้า เพราะสามารถบ่งบอกตัวตนผู้สวมใส่ได้เป็นอย่างดี

แว่นตามีหลากหลายแบบไม่ว่าจะกลมมน ทรงรี เหลี่ยม ทรงตาแมว แต่ละแบบล้วนมีเอกลักษณ์ในแบบของตัวเอง และเมื่อเราเลือกสวมแว่นตาสักแบบ ตัวตนของเราก็จะขึ้นอยู่กับแว่นไปโดยปริยาย

นอกจากนี้ ในโลกบริโภคนิยม ภาพลักษณ์ของคนเรายังขึ้นอยู่ในแบรนด์ของแว่นที่ใส่อีกด้วย เช่น ถ้าคุณเลือกใส่แว่นของ Prada แปลว่า คุณมีแนวโน้มที่ชอบเข้าสังคม และมุ่งมั่นในเป้าหมายของตัวเอง

ดีไซเนอร์สุดมั่นกับแว่นตาเฟี้ยวๆ: ‘Edna Mode’ ดีไซเนอร์ผู้ออกแบบชุดให้กับเหล่าฮีโร่ มาพร้อมแว่นกลมๆ และความมั่นใจเกินร้อย มีความเป็นตัวของตัวเองสูง ตรงไปตรงมา และรักการแต่งตัวเป็นที่หนึ่ง

อ้างอิง