เราต่างรู้กันดีว่าหัวใจมีหน้าที่สูบฉีดเลือดเพื่อนำออกซิเจนและธาตุอาหารไปเลี้ยงทุกส่วนของร่างกาย
และตามวงจรที่สมบูรณ์ เลือดที่ใช้แล้วจากร่างกายก็ต้องไหลเวียนกลับเข้าสู่หัวใจเพื่อรับการฟอกใหม่อีกครั้งผ่านไปยังปอด
เราอาจคิดว่ากระบวนการเหล่านี้เกิดขึ้นอย่างง่ายดาย แต่รู้หรือไม่ว่ากว่าที่เลือดจะไหลกลับคืนสู่หัวใจได้ บางครั้งก็ไม่ง่าย โดยเฉพาะเลือดที่ไหลไปหล่อเลี้ยงช่วงขาที่เราใช้ยืน เดิน นั่ง นอน การที่เลือดกลุ่มนี้จะไหลคืนสู่หัวใจได้ ต้องใช้พลังในการต้านกับแรงโน้มถ่วงของโลก ที่ย่อมไม่มีอวัยวะส่วนไหนทำหน้าที่ช่วยปั๊มเลือดกับสู่หัวใจได้ดีเท่า กล้ามเนื้อน่อง อีกแล้ว
ด้วยเหตุที่น่องคอยสนับสนุนการทำงานของหัวใจนี่เองถึงได้รับสมญาว่า หัวใจดวงที่สอง ซึ่งต้องมีความแข็งแรงไม่แพ้อวัยวะส่วนอื่น น่องจึงจะทำหน้าที่ราวกับปิดทองหลังพระนี้ได้อย่างสมบูรณ์แบบ
หากไม่ดูแลบริหารกล้ามเนื้อเลยจะทำให้เกิดการติดขัดของธาตุลมหรือระบบไหลเวียนโลหิต ส่งผลทางกายภาพคือปวดน่องปวดขา และหากปล่อยให้สะสมนานเกินไปอาจเป็นสาเหตุให้เส้นเลือดดำอุดตันได้
วิธีดูแลน่องเบื้องต้น ก็คือ ยืด เหยียด บีบนวดน่องทุกเช้าหลังจากตื่นนอน ระหว่างวันไม่ควรนั่งทำงานติดกับที่นานจนเกินไป ควรลุกมาเปลี่ยนอิริยาบถบ้าง และหากทำได้ ควรหมั่นออกกำลังกายสม่ำเสมอเป็นประจำทุกสัปดาห์ เสริมด้วยการบริหารน่องด้วย 5 ท่า ดังต่อไปนี้
1.
ยืนเขย่งปลายเท้า
ยืนโดยแยกเท้าให้ความกว้างเท่าสะโพก สามารถยืนใกล้กำแพงหรือเก้าอี้เพื่อช่วยให้ทรงตัวได้ดีขึ้น จัดตำแหน่งข้อเท้า เข่า และสะโพกให้เหมาะสม ไม่กว้างหรือแคบไป
เมื่อยืนได้มั่นคงแล้ว ค่อยๆ ยกส้นเท้าขึ้น ยืนเขย่งปลายเท้า โฟกัสการลงน้ำหนักที่บริเวณเนินปลายเท้า ค้างไว้ 3-5 วินาทีแล้วกลับลงมายืน ทำซ้ำ 3 เซต เซตละ 8 ครั้ง
2.
กระโดดเชือก
กระโดดเชือกอยู่กับที่เป็นเวลา 30 – 60 วินาทีต่อเนื่อง 3 ครั้ง ทำซ้ำทั้งหมด 3 เซต โดยลงน้ำหนักที่เนินปลายเท้าแทนที่จะเป็นฝ่าเท้า เพื่อเสริมสร้างกล้ามเนื้อน่องให้แข็งแรงขึ้น
3.
วิ่งสลับเท้า
จากคำแนะนำของ ศาสตราจารย์โนบุยูกิ ทาคาคุระ นักวิจัยหลอดเลือดแนวหน้าของญี่ปุ่น ที่พบว่าการวิ่งสลับเท้าทำให้กล้ามเนื้อน่องขยับตัว ช่วยเร่งการไหลเวียนของเลือดให้สะดวกขึ้นและส่งเลือดไปทั่วร่างกาย ทั้งยังเป็นการขยับร่างกายที่สามารถทำได้ทั้งแบบอยู่กับที่ หรือวิ่งกลางแจ้งก็ได้ จะให้ดีควรทำอย่างน้อยครั้งละ 20 รอบ วันละ 3 เวลา เช้า บ่าย และเย็น
4.
ดันกำแพง
หลังจากบริหารน่องแล้ว ควรยืดน่องบ่อยๆ เพื่อคลายอาการน่องตึง โดยยืนหันหน้าเข้ากำแพงในระยะที่สามารถยืดแขนยันกำแพงได้ ให้ยืดน่องจนรู้สึกตึง ๆ ทำสลับข้างซ้าย-ขวาค้างไว้ ข้างละ 15 วินาที ทำบ่อยแค่ไหนก็ได้จนกว่าจะรู้สึกสบายที่บริเวณน่อง
5.
นวดน่องด้วยเข่า
ในเวลาว่างก็สามารถดูแลน่องได้ง่ายๆ เช่น เวลานอนเล่นมือถือ ดูโทรทัศน์ หรืออ่านหนังสือ อย่าลืมตั้งเข่าขึ้นข้างหนึ่ง แล้ววางน่องขาอีกข้างไว้บนเข่าที่ยกไว้ จากนั้นค่อยๆ ขยับน่องเคลื่อนไปบนหัวเข่าด้วยแรงที่ให้ความรู้สึกดี แม้จะรู้สึกเจ็บเล็กน้อย แต่ก็เป็นความเจ็บแบบฟินๆ ที่ยิ่งนวดยิ่งเพลิน
การนวดน่องด้วยเข่าสามารถทำตอนนั่งเก้าอี้ก็ได้ (ในลักษณะคล้ายการนั่งไขว่ห้าง) ยิ่งทำบ่อย ยิ่งช่วยกระตุ้นการไหลเวียนเลือด และช่วยลดอาการหนาวสั่นรวมถึงลดการบวมน้ำได้อีกด้วย
อ้างอิง
- ซาคิตะ มินะ เขียน, สุชาติ ไชยปรมัตถ์ แปล.โยคะสไตล์คนขี้เกียจยิ่งกว่าเดิม.ไดฟุกุ,2562.
- หมออัฑฒ์.น่องและหลัง หัวใจดวงที่สอง.https://www.blockdit.com/posts/5e17ce5158d0ae0c7a20757a
