ซุปเปอร์ฮีโร่ของ สแตน ลี สร้างแรงบันดาลใจให้ผู้คนทั่วโลก แต่ชีวิตจริงของเขาก็สร้างแรงบันดาลใจไม่แพ้กัน
สแตน ลี หรือ สแตนลีย์ มาร์ติน ลีเบอร์ เกิดในครอบครัวผู้อพยพชาวยิวที่มาจากโรมาเนีย อาศัยอยู่ในอพาร์ทเมนต์เล็กๆ ย่านแมนแฮตตัน พ่อของเขาทำอาชีพตัดเสื้อผ้า แต่ก็ไม่ได้มีงานเข้ามามากนัก ฐานะทางบ้านจึงไม่ได้รำ่รวย ชีวิตวัยเด็กของเขาไม่ได้สุขสบาย
แม้จะมีเงินทองไม่มาก แต่ลีก็ไม่เคยขาดแคลนจินตนาการ เขาชอบดูหนัง อ่านหนังสือ สนุกกับการเขียน และฝันว่าสักวันจะเป็นนักเขียนที่ยิ่งใหญ่
เขาอ่านหนังสือทุกประเภท ไม่จำกัดแนว โดยเฉพาะหนังสือของนักเขียนชื่อดัง เช่น ชาลส์ ดิกคินส์, เอดการ์ แอลลัน โพ, มาร์ก ทเวน หรือแม้กระทั่งงานของเชคสเปียร์
ลีบอกว่า ภาษาในงานของเชคสเปียร์มีอิทธิพลในการเขียนบทสนทนาโต้ตอบและถ้อยคำในหนังสือที่เขาแต่งไม่น้อย
งานแรกๆ เกี่ยวกับการเขียนที่ลีทำ ไม่ใช่งานแต่งหนังสือ แต่เป็นงานเขียนข่าวการตายให้กับศูนย์วัณโรคแห่งชาติ ซึ่งเป็นงานพาร์ทไทม์ที่เขาทำช่วงวัยรุ่น
ชีวิตของลียังดูห่างไกลจากการเป็นนักเขียนตามที่ฝัน จนกระทั่งปี 1939 ลีเรียนจบไฮสคูล ลุงได้ฝากเขาเข้าทำงานบริษัทที่ทำนิตยสาร Pulp magazine
ลีคิดว่าเขาจะได้เป็นนักเขียน แต่ฝันนั้นกลับสลาย เมื่องานที่เขาได้คือผู้ช่วยในแผนกผลิตหนังสือการ์ตูนชื่อ Timely Comics ที่เพิ่งเปิดใหม่
ด้วยความเป็นเด็กที่เติบโตมากับหนังสือวรรณกรรมชั้นดี ในตอนนั้นลีคิดว่า
“หนังสือการ์ตูนพวกนี้งี่เง่าสิ้นดี!”
ความรู้สึกด้านลบที่มีต่อการ์ตูน ทำให้ลีรู้สึกอายที่จะใช้ชื่อจริงในฐานะผู้แต่ง
เขาตัดสินใจหั่นชื่อจริง Stanley Martin Lieber ออกครึ่งหนึ่ง แล้วเขียนใหม่เป็น “Stan Lee”
ด้วยเหตุผลง่ายๆ ที่ว่า ไม่อยากให้ชื่อจริงต้องแปดเปื้อนกับการ์ตูนไร้สาระ และหวังว่าสักวันจะใช้ชื่อจริงสำหรับเขียนวรรณกรรมชั้นเยี่ยม
แต่ลีก็ทนทำงานเขียนการ์ตูนที่เขาไม่เชื่ออยู่นานหลายปี จนกระทั่ง ‘ไฟ’ ในการทำงานเริ่มมอดดับ และเมื่อ มาร์ติน กู๊ดแมน เจ้าของบริษัทบอกว่า อยากให้เขาเขียนการ์ตูนซุปเปอร์ฮีโร่เรื่องใหม่ เพราะมันน่าจะขายได้แน่ๆ
“สำนักพิมพ์ต้องการให้ผมเขียนการ์ตูนที่มีอยู่ดาษดื่น” ลีรู้ตัวว่าเขาไม่อยากเขียนการ์ตูนซุปเปอร์ฮีโร่ที่ไร้มิติอีกต่อไป
วันหนึ่งลีจึงพูดกับภรรยาว่า “คุณก็รู้ เราสามารถทำมันให้ดีกว่านี้ได้”
“แล้วทำไมคุณไม่เขียนสิ่งที่คุณอยากเขียนมันขึ้นมาจริงๆ ล่ะ?”
คำพูดของภรรยาในครั้งนั้น คือจุดเปลี่ยนให้ลีหันมาเขียนสิ่งที่เขาอยากเขียนมาตลอด เพราะเลวร้ายที่สุดก็แค่ถูกไล่ออก
ผลลัพธ์การตัดสินใจครั้งนั้นเป็นอย่างไร วันนี้คนทั้งโลกคงรู้แล้ว
ครั้งหนึ่งมีคนถามลี ถึงเคล็ดลับในการเขียนของเขา
ลีตอบว่า “ผมมีกฎแค่ข้อเดียวเท่านั้น คือเขียนในสิ่งที่ผมสนใจ” นี่คือสิ่งที่ลีได้เรียนรู้จากชีวิตที่ต้องทนทำงานที่ไม่ชอบมานานหลายปี
“ผมคิดว่าไม่ว่าคุณจะทำอะไรก็ตาม คุณควรทำสิ่งที่คุณอยากทำมันจริงๆ คุณจะทำมันได้ดีที่สุด
“แต่คนส่วนมากไม่ได้ทำเช่นนั้น พวกเขาพยายามจะทำในสิ่งที่คิดว่ามันง่ายที่จะได้งานหรือเงิน
“และถ้าคุณทำแบบนั้น คุณจะรู้สึกว่าคุณทำงาน แต่ถ้าทำในสิ่งที่คุณอยากทำจริงๆ คุณจะรู้สึกเหมือนคุณกำลังเล่นสนุก และง่ายที่จะทำ”
นี่คงเป็นเหตุผลที่ทำให้ลีสนุกกับการมีส่วนร่วมในการสร้างจักรวาลซุปเปอร์ฮีโร่ จวบจนวันสุดท้ายของชีวิต
ซุปเปอร์ฮีโร่ตัวไหนเจ๋งที่สุด ในความคิดของสแตน ลี?
ตลอดชีวิตสแตน ลี สร้างฮีโร่ไว้มากมาย แต่ฮีโร่ที่ลีบอกว่าเจ๋งที่สุดกลับไม่ใช่ตัวละครที่เขาสร้าง
ในงาน Marvel exhibition ที่จัด ณ แกลเลอรี่ในกรุงบริสเบน เมื่อปี 2017 งานนั้นมีกิจกรรมให้เด็กๆ สร้างซุปเปอร์ฮีโร่ในแบบของตัวเองขึ้นมา โดยสแตน ลี จะคอยถามเด็กๆ ว่า ซุปเปอร์ฮีโร่เหล่านี้ทำอะไรได้บ้าง
มีเด็กคนหนึ่ง เป็นเด็กชายอายุ 8 ขวบ บอกว่าซุปเปอร์ฮีโร่ของเขาชื่อ ‘Love-Man’ มีพลังงานพิเศษคือสามารถเปลี่ยนความชั่วร้ายและเกลียดชังให้เป็นความรัก
ลียิ้มและบอกกับเด็กชายว่า “ถ้ามีใครสักคนสามารถเปลี่ยนความเกลียดชังทั้งโลกให้กลายเป็นความรักได้ เขาควรจะได้เป็นซุปเปอร์ฮีโร่ที่ยิ่งใหญ่ที่สุด”
ลีไม่ได้อธิบายว่า เพราะอะไรเขาถึงคิดแบบนั้น แต่ถ้าใคร่ครวญถึงชีวิตที่ผ่านมาของเขา จะพบว่าลีสร้างชีวิตตัวเองขึ้นมาจากความรักเช่นกัน
รักในงานที่ทำ ทำให้เขาทุ่มเท ทำสิ่งที่รักอย่างไม่เหน็ดเหนื่อย
รักในผู้อ่านและแฟนคลับ ทำให้ไฟในการสร้างความบันเทิงของเขายังคงลุกโชน
และถึงที่สุด เขารักชีวิต จึงไม่ยอมทรยศหัวใจตัวเองให้อยู่อย่างเหี่ยวเฉา
“คุณควรทำสิ่งที่คุณอยากทำมันจริงๆ”
ฟังเสียงของหัวใจ กล้าหาญออกเดินตามเสียงนั้น แล้วทุ่มเททำตามฝันที่มีให้เป็นจริง
นี่คือมรดกอันล้ำค่าที่ สแตน ลี ทิ้งไว้เบื้องหลังตำนานของเขา.
อ้างอิง:
- Bruce Headlam and Taige Jensen. The Last Word: Stan Lee. https://nyti.ms/2DYao7S
- My Hero. Stan Lee. https://myhero.com/stan_lee
- Greg Dawkins. Stan Lee reveals the “greatest super hero of all”. https://www.qt.com.au/news/stan-lee-reveals-greatest-super-hero-all/3244803/
- SuperHeroesEvolution. Every Stan Lee Cameo Ever (1989-2018). https://www.youtube.com/watch?time_continue=641&v=HnByuUqMeko
- Wikipedia. Stan Lee. https://en.wikipedia.org/wiki/Stan_Lee
- Michael Cavna. Excelsior! As Stan Lee turns 93 today, here are our 20 best Stan the Man quotes. https://wapo.st/2PSQfGN
