สืบประวัติ ‘ซอสพริกศรีราชา’ ใครมาก่อนมาหลัง และรสชาติใครดีกว่ากัน?

รู้จัก ‘ซอสพริกศรีราชา’ กันไหม?

ถ้าถามคนในเมืองไทย บางคนอาจพยักหน้า และนึกถึง ‘ซอสพริกศรีราชาพานิช’

แต่ถ้าถามคนในอเมริกา หลายคนจะนึกถึง ‘ซอสพริกศรีราชาตราไก่’ ที่ผลิตโดยคนเวียดนาม

สรุปว่า ‘ซอสพริกศรีราชา’ ของใครมาก่อน และมีจุดเริ่มต้นมาจากที่ไหนกันแน่?

common ทำการสืบประวัติซอสพริกทั้งสองยี่ห้อนี้ที่มีคำว่า ‘ศรีราชา’ เหมือนกัน แต่ไม่เหมือนกัน จนได้คำตอบว่า…

ซอสพริกศรีราชาเกิดครั้งแรกในประเทศไทย

ซอสพริกศรีราชาพานิช คำว่า ‘ศรีราชา’ ก็บอกแล้วว่ามีต้นกำเนิดมาจากอำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี และมีประวัติอันยาวนานมามากกว่า 80 ปี 

โดยมีจุดเริ่มต้นจาก ‘น้ำพริก’ สูตรเฉพาะที่คุณแม่ถนอม จักกะพาก ทำไว้ทานในครอบครัว ซึ่งมีครบรสทั้งเปรี้ยว หวาน เค็ม เผ็ด เมื่อนำไปให้เพื่อนบ้านลองชิมต่างก็ติดใจ โดยเฉพาะเมื่อนำไปทานกับอาหารทะเลนั้นเข้ากันสุดๆ

จากน้ำพริกที่ทำไว้ทานเฉพาะในครอบครัว ก็ขยายสู่ธุรกิจครัวเรือนโดยใช้ชื่อว่า ซอสพริกศรีราชาพานิช ที่โด่งดังจนเป็นที่รู้จักทั้งคนในศรีราชาและนักท่องเที่ยวที่รู้กันว่า เมื่อมาเยือนศรีราชาแล้ว ต้องซื้อซอสพริกขวดนี้กลับไปเป็นของฝากคนทางบ้าน

ต่อมาจากของดีประจำอำเภอ ในปีพ.ศ. 2527 ซอสพริกศรีราชาก็ขยายสู่ร้านโชว์ห่วยและห้างสรรพสินค้าทั่วประเทศ เมื่อบริษัท ไทยเทพรส จำกัด (มหาชน) (http://thaitheparos.com/) ผู้ผลิตและจัดจำหน่ายซอสปรุงรส ตราภูเขาทอง ได้เข้าซื้อกิจการและจัดจำหน่ายจนเป็นที่รู้จักกันในวงกว้าง แต่ยังคงรักษาเอกลักษณ์รสชาติแบบดั้งเดิมไว้ไม่เสื่อมคลาย

และนี่คือเรื่องราวความเป็นมาของ ซอสพริกศรีราชาพานิช ที่อยู่ดีๆ ก็มีซอสพริกชื่อคล้ายกันเกิดขึ้นในอเมริกา

เอาล่ะ มาดูกันว่า ซอสพริกศรีราชาของสหรัฐอเมริกามีจุดเริ่มต้นมาจากไหนกัน?

ซอสพริกศรีราชาตราไก่ที่มาจากความประทับใจซอสต้นตำรับ

ในสหรัฐอเมริกาจะรู้จักซอสพริกศรีราชาในชื่อ ‘ซอสรสชาติเผ็ดร้อนขวดสีแดงฝาสีเขียว’ หรือ ‘ซอสศรีราชาตราไก่’ ที่ผลิตโดย เดวิด ทราน (David Tran) ชาวเวียดนามเชื้อสายจีนที่อพยพหนีสงครามเวียดนาม มายังสหรัฐอเมริกา 

เนื่องจากเขาชื่นชอบซอส และต้องการจะทำซอสไว้กินกับเฝอ (ก๋วยเตี๋ยวสไตล์เวียดนาม) ที่ไม่มีขายในอเมริกา เดวิดจึงเริ่มต้นผลิตซอสรสชาติเผ็ดร้อนขึ้นในปี ค.ศ.1980 โดยมีแรงบันดาลใจมาจาก ‘ซอสพริกศรีราชา’ ที่นิยมทานกันในอำเภอศรีราชา ประเทศไทย ซึ่งเดวิดก็ได้ยอมรับว่า ซอสของเขามีต้นตำรับมาจากประเทศไทย แต่เขาต้องการผลิตซอสที่มีรสชาติเผ็ดร้อนกว่าเดิมเพื่อให้ชาวเวียดนามในอเมริกาทาน “ผมรู้ว่า มันไม่ใช่ซอสศรีราชาของไทย แต่มันเป็นซอสศรีราชาของผม” 

เดวิดได้ก่อตั้งบริษัทผลิตซอสของเขาโดยใช้ชื่อ Huy Fong Foods ซึ่งตั้งตามชื่อเรือขนส่ง ฮุย ฟง ที่เขาอาศัยอพยพจากเวียดนามมายังอเมริกา โดยใช้ตราสัญลักษณ์บนขวดซอสเป็น ‘ไก่’ ที่เป็นสัตว์ประจำปีนักษัตรของเขา และโทนสีแดงกับเขียวเพื่อสื่อถึงความเป็นพริกสดมากที่สุด

สรุปว่า ซอสพริกศรีราชาพานิช ถือกำเนิดมาก่อน ซอสพริกศรีราชาตราไก่ ราว 50 ปี คำถามต่อมาคือซอสพริกศรีราชาตราไก่ที่ได้แรงบันดาลใจจากซอสพริกศรีราชาเมืองไทย รสชาติเหมือนหรือต่างกันแค่ไหน และใครอร่อยกว่ากัน?

ถึงชื่อจะเหมือนแต่ต่างที่รสชาติ

คนไทยน่าจะคุ้นเคยกับรสชาติซอสพริกศรีราชาพานิชมากกว่า เพราะน่าจะมีอย่างน้อยหนึ่งครั้งในชีวิตที่คุณเคยราดซอสเนื้อสีส้มลงไปยังไข่เจียว

รสชาติซอสพริกศรีราชาพานิชจะให้รส ‘เผ็ดหวาน’ ซึ่งเป็นรสที่ได้มาจากวัตถุดิบหลักอย่างพริกชี้ฟ้า (ต้องเป็นพันธุ์มันดำ สีแดงสด ผิวเกลี้ยงและขนาดเท่าๆ กัน) กระเทียมไทย (ต้องผ่านการดองมาแล้ว 7 วัน) น้ำตาลทรายขาว น้ำส้มสายชู และเกลือทะเล ทั้งหมดนี้จะต้องผ่านกระบวนการผลิตที่พิถีพิถันเพื่อให้ได้รสชาติที่เข้มข้นและจัดจ้าน

ส่วนซอสศรีราชาตราไก่จะให้รส ‘เปรี้ยวเผ็ด’ ที่มาจากพริกจาลาปิโน่ (พริกพื้นถิ่นของเม็กซิโก) กระเทียม น้ำตาล และวัตถุดิบที่หาได้ในรัฐแคลิฟอร์เนีย เพื่อให้ได้ซอสรสชาติเผ็ดร้อนที่ทานได้กับทั้งอาหารเวียดนามและอาหารทุกประเภท

แม้ว่าซอสพริกศรีราชาพานิชจะเป็นสูตรดั้งเดิมที่เกิดมาก่อนซอสพริกศรีราชาตราไก่ แต่ด้วยกระแสของซอสพริกศรีราชาตราไก่ และในช่วงนั้นคนอเมริกันเริ่มหันมาให้ความสนใจกับความเผ็ดร้อนแบบเอเชีย จึงทำให้คนทั้งโลกรู้จักซอสพริกศรีราชาตราไก่มากกว่า แต่ช่างเถอะ นั่นเป็นเรื่องของประวัติที่มา เพราะของอย่างนี้ถ้าจะวัดกันว่าใครดีกว่า คงต้องมาดูกันที่รสชาติ

 

แล้วคุณล่ะ ชอบซอสพริกศรีราชาขวดไหนมากกว่ากัน?.

 

Fun Fact เรื่องน่ารู้สนุกๆ ของซอสพริกศรีราชา

• ซอสศรีราชาตราไก่ขวดแรก ผลิตในปี 1980 เป็นขวดแก้ว และเดวิดได้จัดส่งพวกมันไปทั่วไชน่าทาวน์ ด้วยรถตู้คันเล็กๆ
• ปรากฏการณ์ซอสศรีราชาตราไก่ในหลายรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็น..

• ในปีค.ศ. 2009 นิตยสาร Bon Appetite มอบรางวัล ซอสยอดเยี่ยมแห่งปี ให้กับ ซอสศรีราชาตราไก่
• ไคลีย์ เจนเนอร์ (Kylie Jenner) เคยโพสรูปใน Instagram ว่า ซอสพริกศรีราชามีสีเดียวกับเธอ และมีคนกด Like มากกว่า 1.1 ล้านคน
• ซอสพริกศรีราชาพานิช ได้จัดแคมเปญการตลาด ภายใต้ชื่อ The Taste of the Original เพื่อย้ำถึงจุดเริ่มต้นของซอสพริกศรีราชาพานิช
• ศรีราชาพานิชออกผลิตภัณฑ์ใหม่อย่าง ‘ซอสพริกเหลืองศรีราชาพานิช’ ที่มีวัตถุดิบหลักคือ “พริกเหลือง” ที่มีสีและรสชาติเฉพาะตัว นอกจากซอสพริกแล้วยังมี ‘ซอสศรีราชาสไปซี่มาโย’ ที่มีส่วนผสมที่ลงตัวระหว่างซอสพริกศรีราชาพานิช และมายองเนส

• ใครที่กำลังลดน้ำหนักแล้วกังวลเรื่องปริมาณน้ำตาลและเกลือในซอส ก็สามารถทานซอสพริกศรีราชาพานิชได้ เพราะปริมาณเกลือ 260 มก. และน้ำตาล 3 กรัมนั้นไม่สูงมาก และยังไม่มีส่วนประกอบของน้ำเชื่อมข้าวโพด(แบะแซ) นอกจากนี้ยังไม่มีการเติมสีสังเคราะห์ ไม่มีสารกันบูด และไม่มีผงชูรส

อ้างอิง:

• Jenn Harris. What you don’t know about Sriracha: 11 fun facts from a documentary. https://www.latimes.com/food/dailydish/la-dd-sriracha-documentary-20131211-story.htm
• Michael Sullivan. In Home Of Original Sriracha Sauce, Thais Say Rooster Brand Is Nothing To Crow About. https://n.pr/31H8SzH 
• John T. Edge. A Chili Sauce to Crow About. https://www.nytimes.com/2009/05/20/dining/20united.html
• Sophie Alexander and Randy Thanthong-Knight. The Great Sriracha Battle Is Coming to America. https://bloom.bg/2U0hRXM 
• Thaitheparos. จุดเริ่มต้น “ซอสพริกศรีราชาพานิช” รสชาติของต้นตำรับ. http://thaitheparos.com/srirajapanich/heritage.php?lang=_th