เหตุผลที่เทคโนโลยีถูกพัฒนาอย่างไม่หยุดหย่อนนั้น เป็นเพราะโลกเรายังมี ‘รอยรั่ว’ ที่รอการซ่อมแซมอยู่มากมาย ตลกร้ายที่แม้ว่าเราจะอุดรอยรั่วอื่นๆ จนสมบูรณ์แบบแล้ว แต่นั่นก็อาจส่งผลให้เกิดอีกรอยรั่วหนึ่งตามมา
เรากำลังพูดถึง ‘การเลือกคู่ครอง’ ของเหล่ามนุษย์ในปี 2020 ที่อาจกล่าวได้ว่าเราพัฒนาโลกจนเกือบจะสมบูรณ์แบบ แต่กลับกำลังเปลี่ยนให้ตัวเราเป็นเหมือนน็อตตัวหนึ่งในเครื่องจักรขนาดยักษ์
คนโสดหลายคนอาจไม่ได้เลือกที่จะโสด แต่เป็นเพราะข้อจำกัดด้านเวลา การงานที่รัดตัว หรือโอกาสที่จะพบเจอคนในชีวิตจริงนั้นน้อยมาก
นั่นจึงทำให้ ‘เดทออนไลน์’ ถือกำเนิดขึ้นเพื่อมาอุดรอยรั่วน่ากวนใจของคนโสดในยุคนี้
จุดไฟให้เหล่าคนโสด
Grindr and Scruff แอพนัดเดทสำหรับชายรักชายเกิดขึ้นเป็นครั้งแรกในปี 2009 หลังจากนั้นก็ตามมาด้วย Tinder แอพหาคู่ที่ได้รับความนิยมที่สุดในตอนนี้ อาจกล่าวได้ว่าแอพลิเคชันเหล่านี้เป็นเหมือนกามเทพที่พาเหล่าคนโสดให้มีโอกาสพบกันได้อย่างง่ายดายผ่านหน้าจอมือถือของพวกเขา
ปัจจุบันมีผู้ใช้ Tinder ทั้งหมด 50 ล้านยูสเซอร์ มีการแมทช์เกิดขึ้น 12 ล้านครั้งต่อวัน นั่นทำให้เกิดเครือข่ายความสัมพันธ์ที่กว้างขวาง แต่กลับดูหละหลวมและเปราะบางเหมือนเส้นด้ายบางๆ ที่พร้อมจะขาดออกจากกันตลอดเวลา
นั่นไม่ใช่เรื่องที่น่ากังวลใจ แต่เป็นธรรมชาติของความสัมพันธ์ที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วบนโลกออนไลน์
ความสัมพันธ์เช่นนี้กำลังจะเปลี่ยนแปลงอะไรในตัวพวกเราบ้าง?
‘ตัวตน’ และความวิตกกังวลที่จะตามมา
‘ต้องเลือกรูปที่ถือกล้อง DSLR หรือเล่นดนตรี’ เป็นสูตรสำเร็จในการเลือกรูปโปรไฟล์ในทินเดอร์ ดูเหมือนว่าโลกของการเดทออนไลน์กำลังสร้างมาตรฐานความชื่นชอบใหม่ๆ ขึ้นมาแล้ว
นักจิตวิทยาระบุว่า ความสัมพันธ์ระยะสั้นและตัวตนในแอพเดทออนไลน์นั้นอาจค่อยๆ สร้างความวิตกกังวลให้กับเหล่าผู้ใช้งานอย่างไม่รู้ตัว และนั่นจะส่งผลถึงความเป็นอยู่และสุขภาพจิตของพวกเขา
สาเหตุของอาการวิตกนี้อาจเกิดจากความกังวลเรื่องภาพลักษณ์ของตัวเอง บทสนทนาที่ไม่น่าประทับใจ ช่วงเวลาร้อนใจเมื่อต้องรอการตอบโต้จากอีกฝ่าย หรือการออกเดทที่ไม่ได้เป็นอย่างที่คิดไว้
ความขัดแย้งในใจ เมื่อเราต้อง ‘เลือก’
‘สวยก็เลือกได้ ไม่สวยก็เลือกได้ ใครๆ ก็เลือกได้’
เมื่ออำนาจแห่งการเลือกคู่อยู่ในมือของทุกคน ง่ายๆ แค่ 2 ขั้นตอน คือ ปัดขวา ให้คนที่คิดว่าใช่และรอแมชท์กัน เท่านี้ก็ทำให้เราได้กล่าวทักทายกันอย่างง่ายดาย แม้ในขณะนั่งเล่นอยู่บนโซฟาตัวโปรดที่บ้าน
นักวิทยาศาสตร์ได้ทำการทดลองเกี่ยวกับการเลือกของมนุษย์ โดยการเปรียบเทียบยอดขายของแยมที่มีให้เลือก 24 ชนิด กับแยมที่มีให้เลือก 6 ชนิด ผลปรากฏว่าแยมที่มีรสชาติให้เลือกแค่ 6 ชนิด มียอดขายดีกว่า นั่นเป็นตัวอย่างที่ทำให้เห็นว่าการเลือกของมนุษย์นั้นมีความซับซ้อน
การทดลองนี้อาจนำมาเปรียบเทียบได้กับการเดทออนไลน์ที่เราต่างก็มีตัวเลือกมากมาย แต่นั่นกลับทำให้เกิดปรากฏการณ์อันย้อนแย้งขึ้นมา กล่าวคือ ‘พอมีตัวเลือกเยอะขนาดนี้ ก็ไม่เลือกเลยสักอัน ไม่อย่างนั้นก็เลือกมันทั้งหมดเสียเลย’
บางคนจึงปัดขวารัวๆ เพื่อเลือกทุกคนโดยเลิกพิจารณาข้อมูลส่วนตัวด้านอื่นๆ ไปโดยปริยาย และบางครั้งก็ทำให้เหล่าผู้ใช้รู้สึกว่าการจับคู่ของพวกเขาไม่ได้ถูกใจอย่างที่ควรจะเป็น
‘ความคาดหวัง’ ที่เพิ่มพูนขึ้นเรื่อยๆ
เดทแบบออนไลน์นั้นทำให้เกิด ‘ความคาดหวัง’ ไม่ว่าจะเป็นด้านรูปลักษณ์ นิสัย หรือตัวตนลึกๆ ของของคู่เดท และนี่อาจเป็นจุดเล็กๆ ที่ส่งผลกับความสัมพันธ์ในระยะยาว
เนื่องจากการสนทนากันผ่านตัวอักษรนั้นไม่ได้ทำให้เราเห็นพฤติกรรม น้ำเสียงและภาษากายของคู่สนทนา เมื่อเราหลงรักตัวอักษรมากขึ้นเท่าไหร่ นั่นกำลังทำให้เราคาดหวังในตัวของคู่เดทมากขึ้นเท่านั้น
ความคาดหวังเหล่านี้อาจกลายมาเป็นมาตรฐานที่ใช้ตัดสินฝ่ายตรงข้ามโดยไม่ได้ตั้งใจ และอาจทำให้ผิดหวังกับการเดทครั้งแรก และนำไปสู่การเลิกราได้ในอนาคต
อย่างไรก็ตามผู้พัฒนาแอพลิเคชั่นก็ไม่ได้เพิกเฉยต่อความจริงข้อนี้เสียทีเดียว เพราะเมื่อเร็วๆ นี้ Badoo แอพลิเคชั่นหาคู่เจ้าใหญ่ได้เพิ่มฟีเจอร์สนทนาแบบไลฟ์ เพื่อลดระยะห่างของเหล่าคู่เดทและพยายามให้แต่ละบทสนทนานั้นเกิดผลลัพธ์ในทางบวกมากยิ่งขึ้น
คู่รักในอเมริกากว่าหนึ่งในสามตัดสินใจแต่งงานกันหลังจากที่พบกันผ่านแอพลิเคชันหาคู่ นั่นแสดงให้เห็นว่า บางกรณีอาจจะมีผลข้างเคียงเกี่ยวกับพฤติกรรมการเดทและความคาดหวังที่เปลี่ยนไป แต่นั่นก็ไม่ได้หมายความว่าการเดทผ่านแอพลิเคชันทำให้คว้าน้ำเหลวไปทุกคู่
นักจิตวิทยาจึงแนะนำให้เราใช้งานแอพลิเคชั่นเดทออนไลน์ไม่เกิน 30 นาทีต่อวัน ซึ่งเป็นระยะเวลาที่เหมาะสม และจะไม่ทำให้พฤติกรรมของเราเปลี่ยนแปลงไปตามแรงกระตุ้นจากเทคโนโลยี
ในยุคที่สุขภาพจิตก็สำคัญไม่แพ้ความเหงาที่ก่อตัวได้ง่ายดายและรวดเร็วขึ้นทุกวัน
การมีระยะห่างในการใช้แอพหาคู่ อาจทำให้เรามีเวลากลับมาอยู่กับตัวเอง และเป็นทางสายกลางที่ทำให้เราเจอคนที่ใช่จากเดทออนไลน์ หลังจากได้พิจารณาอย่างถ้วนถี่แล้วจริงๆ ไม่ใช่ปัดขวาไปเรื่อยๆ แล้วหวังว่าจะถูกหวยที่ชื่อ ‘ความสัมพันธ์ที่ยั่งยืน’
อ้างอิง
- Charlie Nixon.Do Dating Apps Affect Relationship Decision Making?.https://thedecisionlab.com/do-dating-apps-affect-relationship-decision-making/
- CHRIS TAYLOR.Online dating isn’t a game. It’s literally changing humanity.https://mashable.com/article/online-dating-change-world/
- Ashley Fetters.The 5 Years That Changed Dating.https://www.technologyreview.com/s/609091/first-evidence-that-online-dating-is-changing-the-nature-of-society/
