เคยสงสัยไหมว่าทำไมทุกทีที่หน้าหนาวมาเยือน เราจะหวนคิดถึงเรื่องราวในอดีต
กลับไปดูหนังที่เคยชอบ กลับไปฟังเพลงที่เคยฟัง สำหรับบางคนหน้าหนาวถือเป็นฤดูที่ทำให้อบอุ่นหัวใจเป็นพิเศษ
ที่จริงแล้วอากาศหนาวนำมาซึ่งความเหงา เปล่าเปลี่ยวและสิ้นหวัง แต่สัญชาติญาณของมนุษย์นั้นชวนให้เราหวนกลับไปนึกถึงเรื่องราวในอดีต เพื่อให้เราใช้ชีวิตต่อไปได้
อากาสหนาว ความคิดถึง (Nostalgia) และ อุณหภูมิร่างกายมนุษย์มีความสัมพันธ์กัน การคิดถึงความทรงจำเก่าๆ ตอนอากาศหนาว เป็นกลไกของมนุษย์ที่ช่วยให้ร่างกายอบอุ่น ต่อสู้กับความหนาวเหน็บได้
งานวิจัยจากมหาวิทยาลัยเซาธ์แทมตันที่ตีพิมพ์ลงในวารสาร Emotion ได้ทำการทดลอง 5 ชุด ร่วมกับอาสาสมัครจากมหาวิทยาลัยในจีนและเนเธอร์แลนด์ เพื่อพิสูจน์สมมุิตฐานดังกล่าวไว้
โดยที่ ดร.ทิม ไวล์ดชูต (Tim Wildschut) อาจารย์จากมหาวิทยาลัยเซาแทมป์ตัน หนึ่งในทีมนักวิจัยเผยถึงจุดเริ่มต้นของการวิจัยว่า “การหวนคิดถึงอดีตจะช่วยให้มนุษย์สบายใจและต่อสู้กับความเหงาได้ เราเลยต้องการศึกษาต่อไปอีกขั้นว่าความคิดถึงนั้นทำให้เราสบายกายได้ด้วยหรือไม่”
การทดลองที่ 1 – พวกเขาให้อาสาสมัครเล่าความรู้สึกคิดถึงของตนเองเป็นเวลา 30 วัน ผลปรากฏว่าพวกเขารู้สึกคิดถึงมากขึ้นในวันที่อากาศหนาวเย็น
การทดลองที่ 2 – แบ่งกลุ่มอาสาสมัครเข้าไปอยู่ในห้อง 3 แบบ ได้แก่ แบบเย็น (20 ˚C), อุณหภูมิห้อง (24 ˚C) และ ร้อน (28 ˚C) จากนั้นทำการวัดผล ผลปรากฏว่า อาสาสมัครหวนคิดถึงอดีตในห้องที่มีออากาศเย็นมากกว่าห้องอื่นๆ ส่วนในห้องธรรมดาและห้องร้อนนั้นผลลัพธ์แทบไม่แตกต่างกันเลย
การทดลองที่ 3 – ใช้ดนตรีที่ปลุกความคิดถึง เพื่อดูว่าดนตรีประเภทนี้เชื่อมโยงกับความอบอุ่นของร่าง กายหรือไม่ หลังการทดลองผู้เข้าร่วมเผยว่าดนตรีดังกล่าวทำให้พวกเขารู้สึกอบอุ่นขึ้น
การทดลองที่ 4 – พาอาสาสมัครเข้าไปอยู่ในห้องที่มีอุณหภูมิต่ำแล้วให้ระลึกถึงเหตุการณ์ในอดีต จากนั้นให้แต่ละคนเดาว่าอุณหภูมิห้องนั้นเท่าไหร่ ปรากฏว่า อาสาสมัครจะเดาอุณหภูมิห้องสูงกว่าความเป็นจริง เนื่องจากรู้สึกอบอุ่นขึ้น
การทดลองที่ 5 – ให้อาสาสมัครนึกถึงเหตุการณ์ในอดีตหรือเหตุการณ์อื่นๆ จากนั้นให้พวกเขาเอามือแช่น้ำเย็นจัดเพื่อวัดดูว่าเขาจะทนได้นานแค่ไหน ผลปรากฏว่า อาสาสมัครที่หมกมุ่นอยู่กับความคิดจะเอามือแช่น้ำได้นานขึ้น
จากการทดลองนี้ พวกเขาพบว่าอากาศเย็นจะกระตุ้นความคิดถึง ในขณะเดียวกันความคิดถึงจะกระตุ้นให้ร่างกายให้อบอุ่นขึ้น กล่าวให้เข้าใจง่ายๆ คือเมื่อรู้สึกหนาว ความคิดถึงจะ ‘หลอก’ เราทำให้ร่างกายอุ่นขึ้น
ดร.ทิม เสริมว่า “ความคิดถึงสามารถจำลองสภาวะของจิตใจที่เคยมีความสุขก่อนหน้านี้ได้ รวมถึงสภาวะทางกายที่สบายก็ด้วย เราจึงรู้สึกอบอุ่นขึ้นและทนต่อความหนาวได้ แต่ตอนนี้ก็ยังต้องวิจัยเพิ่มเติมอีกว่าความคิดถึงสามารถต่อสู้กับความไม่สบายกายรูปแบบอื่นๆ นอกเหนือจากความหนาวเย็นได้ไหม”
วันไหนที่อากาศเย็นมาเยือน ลองกลับไปฟังเพลงที่เคยชอบตอนเป็นวัยรุ่น ดูหนังเรื่องโปรดที่ชอบดู ปล่อยใจสบายๆ ให้คิดถึงอดีตบ้างก็ได้ อย่างน้อยๆ ก็ช่วยให้ร่างกายอุ่นขึ้นอีกนิด
อ้างอิง
- University of Southampton. Heart-warming memories: Nostalgia can make you feel warmer.https://bit.ly/3n50vu6
- Joel L. Young. 5 Ways the Change of Seasons Might Affect Your Mental Health. https://bit.ly/32Rg7KW
