ลิม ปุย-หวัน (Lim Pui Wan) เป็นศิลปินผู้สร้างของจิ๋ว หรือ Miniature Artist ชาวมาเลเซีย
งานของ ปุย-หวัน ไม่เหมือนใคร
เพราะไม่ใช่แค่ทำของจิ๋วให้เหมือนของจริง แต่เธอเก็บทุกความทรงจำที่กำลังจะลับเลือน ใส่ลงไปในงานอย่างไม่ตกหล่น
คราบเลอะบนผนัง แผงหยากไย่ สนิมขอบตู้ สีหม่นๆ ของตึกที่ไม่ได้รับการดูแล
“การสร้างอะไรบางอย่างที่มันกำลังจะไม่อยู่แล้ว พอเวลาผ่านไป เรากลับมามองที่โมเดลจิ๋วอันนี้ เราจะไม่ใช่แค่มองเห็น แต่ฉันอยากให้ทุกคนสัมผัสและรู้สึกได้ เหมือนตอนที่มันยังอยู่”
ปุย-หวันบอกว่า เธอเพิ่งรู้ค่าในงานตัวเองเมื่อไม่นานมานี้ ว่าสิ่งที่เธอทำไม่ใช่แค่งานศิลปะ
แต่คือการเก็บรักษาความทรงจำ
จากสาวน้อยคนหนึ่ง ที่หลงใหลในบ้านตุ๊กตา ตั้งแต่ครั้งแรกที่พี่สาวซื้อมาฝาก
เธอเริ่มค้นคว้าและหัดทำของจิ๋วในบ้านตุ๊กตาด้วยตัวเองตั้งแต่เด็ก
เพราะการซื้อของเล่นราคาแพงอย่างบ้านตุ๊กตามาสะสม ไม่ใช่ทางเลือกของนักเรียนที่ยังไม่มีรายได้อย่างเธอ
แต่การประดิษฐ์ด้วยตัวเองแบบลองผิดลองถูก กลับเป็นเรื่องดี เพราะเธอได้ค้นพบว่านี่แหละสิ่งที่ทำแล้วมีความสุข
“ถึงฉันจะฝันอยากเป็นศิลปินทำของจิ๋วตั้งแต่ตอนเรียนมัธยม แต่ตอนมหาวิทยาลัยก็ยังตัดสินใจเรียนวิศวกรรมเครื่องกล”
ปุย-หวัน ไม่เคยหยุดทำของจิ๋ว ถึงแม้เธอจะเรียนวิศวะ
ตลอดเวลาที่เรียนมหาวิทยาลัย เธอต่อสู้กับเสียงในใจตัวเองมาตลอด ว่าจะทำในสิ่งที่ตัวเองรักจริงๆ หรือเลือกความมั่นคงทางการงาน ด้วยการเป็นวิศวกรอย่างที่ร่ำเรีียนมา
สุดท้าย หลังจากจบการศึกษา เธอก็เลือกทำสิ่งที่หัวใจเรียกร้อง
“ฉันเลือกเป็นศิลปินทำของจิ๋วแบบฟูลไทม์ อย่างน้อยเราควรเริ่มต้นชีวิตของเราจากสิ่งที่อยากทำจริงๆ ถ้ามันไม่สำเร็จก็มีโอกาสเริ่มต้นใหม่”
การทุ่มความหลงใหลลงไปในงานที่เลือกแบบเต็มเวลา ทำให้ ปุย-หวัน ค้นพบว่า สิ่งที่เธอทำมันไม่ใช่แค่เรื่องจิ๋วๆ ยิ่งเธออยากจะทำให้เหมือนของจริงมากเท่าไหร่ ยิ่งต้องใช้ใจเข้าใกล้ และสำรวจลงไปให้ถึงหัวใจของสิ่งนั้น
หนึ่งในงานที่ทำให้ ปุย-หวัน รู้ซึ้งถึงความหมายของงานที่เธอทำคือ การทำโมเดลตึกเก่า ซึ่งเป็นที่ตั้งของร้านกาแฟโบราณ อายุกว่า 60 ปี บริเวณซอยแพงกุง (Lorong Panggung) ในกัวลาลัมเปอร์
“ทุกๆเช้า ฉันจะเห็นคุณลุง คุณป้า มานั่งดื่มกาแฟและกินอาหารเช้ากันที่นี่ ร้านกาแฟโบราณแห่งนี้เปิดมา 60 กว่าปีแล้ว ครั้งที่แล้วที่มายังเปิดให้บริการอยู่ ผ่านไปไม่กี่เดือน เค้าบอกจะปิดแล้ว ทุกอย่างเกิดขึ้นเร็วมาก
“พอฉันรู้ว่าตึกนี้กำลังจะถูกรื้อถอน ฉันเลยตัดสินใจจะสร้างมันขึ้นมาใหม่ ถึงแม้จะเป็นแค่โมเดลจำลอง แต่อย่างน้อยมันก็ไม่หายไป”
การพัฒนาเป็นสิ่งที่เลี่ยงไม่ได้ ของเก่าหายไป เพื่อให้ของใหม่ที่ใช่มากกว่าได้มาแทนที่ อีก 20-30 ปีข้างหน้า เด็กรุ่นใหม่อาจจะไม่มีโอกาสได้เห็นสิ่งที่มีอยู่ในวันนี้ มันจะค่อยๆ หายไปอย่างช้าๆ
ปุย-หวันบอกว่านี่คงเป็นเหตุผลที่ทำให้เธอเป็นศิลปินสร้างของจิ๋วต่อไป
เพื่อสร้างสรรค์บางสิ่งขึ้นใหม่ แล้วให้ของเหล่านี้ช่วยเก็บรักษาความทรงจำ
งานของเธอจึงไปไกลกว่าการเป็นแค่งานศิลปะน่ารักๆ แต่มันคือการเล่าชีวิตประจำวัน ที่วันหนึ่งอาจจะเลือนหาย
“เมื่อนึกถึงว่า ความทรงจำพวกนี้จะหายไปแล้ว นั่นแหละคือสิ่งที่ย้ำเตือนว่า ศิลปะจิ๋วพวกนี้มีความหมายแค่ไหน มันไม่ใช่แค่โมเดลหรือของตกแต่งบ้าน แต่มันจะเป็นความทรงจำ
“ของพวกนี้ต่างจากภาพถ่าย หรือภาพวาด มันเป็น 3 มิติ ฉันเก็บบรรยากาศทุกอย่างไว้ให้เหมือนจริงที่สุด ฉะนั้นไม่ว่าเมื่อไหร่ที่เรามองไปที่ของเหล่านี้ เราจะไม่ได้แค่เห็น แต่รู้สึกด้วย”
และไม่ใช่แค่ปุย-หวัน ที่พยายามเก็บรักษาความทรงจำรอบๆ ตัวเอง บางครั้งความทรงจำก็เดินทางไกลมาให้เธอช่วยรักษามันไว้
“มีลูกค้าชาวสิงคโปร์คนหนึ่ง เคยติดต่อฉันมาว่าให้ช่วยทำร้านขายของของคุณปู่เค้าที่ปิดตัวไปแล้วได้มั้ย อยากได้แบบเหมือนจริงทุกอย่าง หลังจากคุณปู่ได้รับของ เค้าบอกว่ามันเป็นของขวัญที่มีความหมายกับชีวิตเค้ามาก”
ปัจจุบัน ลิม ปุย-หวัน พูดได้เต็มปากว่าเธอคือ Miniature Artist ที่สามารถหาเลี้ยงชีพได้ด้วยศิลปะของจิ๋ว ลูกค้าของเธอมีทั้งบุคคลและบริษัท ที่มักจะสั่งทำ ‘ความทรงจำ’ บางอย่างเป็นของขวัญ รวมถึงบรรดาพิพิธภัณฑ์ต่างๆ ทั้งในมาเลเซียและประเทศเพื่อนบ้าน
สิ่งที่สาวน้อยคนนี้ทำ กำลังบอกผู้คนว่า ถ้าเรามีความรักและหลงใหลในสิ่งใดสิ่งหนึ่งมากพอ ทุ่มเทมากพอ สิ่งที่เราทำจะเผยคุณค่าในตัวเองออกมา ให้ผู้อื่นได้รับรู้เอง
ติดตามผลงานอื่นๆ ของ ลิม ปุย-หวัน ได้ที่ picoworm
อ้างอิง :
- Justin Lee. Normal-Sized M’sian Runs A Larger-Than-Life Business Creating Tiny Everyday Things. http://bit.ly/2VElSSW
- Columnlife.com. The Smaller Picture. http://bit.ly/2XBldTW
- Sulyn Chong. Artist creates minute-sized keepsakes that evokes nostalgia. http://bit.ly/2EFm4Ky
- Atlas Obscura.Memory in Miniature. https://www.youtube.com/watch?v=JvM6ddLvAgM
