มองเผินๆ คงไม่รู้ แต่ดูดีๆ คุณอาจพบว่าบางชิ้นส่วนที่อยู่ในรองเท้า สเก็ตบอร์ด หรือแจกันแต่งบ้าน ทำมาจาก ‘ขยะเหลือใช้’ ได้อย่างแนบเนียน
นับวันจะยิ่งมีผลิตภัณฑ์ดีไซน์สวยเก๋ที่เกิดจากการนำขยะเหลือใช้มาผ่านกระบวนการ อัปไซเคิล (Upcycle) ซึ่งเป็นการนำวัสดุจากผลิตภัณฑ์ต่างๆ ที่ถูกใช้งานแล้วมาสร้างสิ่งใหม่ที่ต่างไปจากวัสดุตั้งต้น เช่น เอาลูกโป่งมาทำเป็นพื้นรองเท้า เอาก้นบุหรี่มาทำเป็นกระดานเซิร์ฟ เป็นต้น
อัพไซเคิลเป็นแฝดคนละฝากับ รีไซเคิล (Recycle) ซึ่งเป็นการนำสิ่งของที่ไม่สามารถใช้ซ้ำได้แล้ว อย่างถุงพลาสติก กระดาษ ขวดแก้ว ฯลฯ มาผ่านกระบวนการจนสามารถนำวัสดุดังกล่าวกลับมาใช้ได้อีกรอบ โดยยังคงสถานะเป็นถุงพลาสติก กระดาษ และขวดแก้วเหมือนเดิม เพิ่มเติมคือ คุณภาพด้อยลง แถมยังใช้พลังงานและสารเคมีในการแปรรูปปริมาณมหาศาล
ดังนั้น อัพไซเคิลจึงเป็นอีกหนึ่งทางเลือกในการกำจัดขยะที่ใช้กลไกการออกแบบเป็นเครื่องมือสำคัญในการ ‘อัพ’ คุณค่าของขยะที่ถูกทิ้งให้กลับมามีมูลค่าอีกครั้ง ด้วยการแต่งองค์ทรงเครื่องใหม่หมดจดแบบยกเครื่อง โดยไม่ต้องใช้พลังงานในการหลอมหรือแปรรูปใหม่ให้หมดเปลือง
และนี่คือหน้าตาของ 5 ขยะเหลือใช้ที่ถูกเนรมิตให้กลับมามีชีวิตอีกครั้งในรูปแบบข้าวของเครื่องใช้ ที่คุณเห็นแล้วพร้อมเปย์
Nuven Sneakers
พื้นรองเท้าผ้าใบไร้กลิ่น ทำจากลูกโป่งหลากสี
Undo for Tomorrow
ราคา ~ 2,850 บาท
Undo for Tomorrow เป็นแบรนด์รองเท้าผ้าใบน้องใหม่แห่งกรุงลิสบอน ประเทศโปรตุเกส เปิดตัวด้วยรองเท้าวีแกนรุ่น Nuven ที่ผลิตจากวัสดุธรรมชาติและวัสดุเหลือใช้ล้วนๆ โดยตัวรองเท้าทำจากผ้าที่ทำมาจากขวด PET ขอบยางแข็งๆ ตรงส่วนหัวรองเท้าทำมาจากน้ำยางเหลือทิ้งจากป่าแอมะซอน ซับในทำจากไม้ไผ่ช่วยควบคุมกลิ่นและลดการสะสมของแบคทีเรีย และพื้นรองเท้าทำจากเศษลูกโป่งหลากสีที่นอกจากจะมีความยืดหยุ่นสูงแล้ว ยังกันลื่นได้ดี
รองเท้าผ้าใบ Nuven เริ่มระดมทุนผ่าน Indiegogo ด้วยเป้าหมาย 10,000 ยูโร แต่ปัจจุบันมีผู้สนใจแคมเปญนี้มากถึง 8 เท่า ทำให้ยอดระดมทุนตอนนี้ทะลุเป้าไปไกล และรองเท้าผ้าใบอัพไซเคิลรุ่นนี้ก็กำลังอยู่ในขั้นตอนการผลิต พร้อมส่งตรงจากกรุงลิสบอนสู่มือลูกค้า ตั้งแต่เดือนสิงหาคม 2021 นี้ เป็นต้นไป
นอกจากจะเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมแล้ว รองเท้าผ้าใบ Nuven ยังเป็นมิตรต่อผู้สวมใส่ ด้วยน้ำหนักเบา กันน้ำ และป้องกันแบคทีเรียได้ดี มีให้เลือก 4 สี (สีครีม, สีน้ำตาล, สีดำ และสีเทา) ใส่ได้ทุกเพศทุกวัย
รายละเอียดเพิ่มเติม: Nuven sneakers
N E X T S Collection
แจกันตกไม่แตก ทำจากกระดาษสำนักงานเหลือใช้
103paper
ราคาเริ่มต้นที่ 1,350 บาท
แจกันคอลเล็กชั่นใหม่จากแบรนด์ 103paper ที่เพิ่งเปิดตัวในงาน Bangkok Design Week 2021 ยังคงให้ความสำคัญกับรูปทรงที่สื่อความรู้สึกเรียบง่าย ให้อารมณ์ราวกับตะกอนหินที่จับตัวรวมเป็นชั้นแร่ของหิน โดยแบรนด์เลือกใช้วัสดุธรรมชาติในการให้สี เช่น ผงขมิ้น เปลือกมังคุด ผงกระเจี๊ยบ คราม ผงถ่าน กากกาแฟ ฯลฯ จึงยิ่งทำให้แจกันหลากรูปทรงที่ปั้นจากดินกระดาษ ที่ทำมาจากกระดาษสำนักงานเหลือใช้ สวยหรู ดูแพงขึ้นมาทันที
103paper เป็นผลผลิตจากมันสมองของ วิทยา ชัยมงคล อาร์ตไดเรกเตอร์แห่งแวดวงโฆษณาและภาพยนตร์ ที่เห็นกระดาษเหลือทิ้งกองเป็นภูเขาเลากาทุกวัน เขาเลยงัดวิชาการปั้นที่เคยร่ำเรียนสมัยมหาวิทยาลัย มาลองผิดลองถูกด้วยการคิดสูตรดินกระดาษจนได้ผลลัพธ์ออกมาเป็นของแต่งบ้าน ที่วางขายมาแล้วหลายคอลเล็กชัน
รายละเอียดเพิ่มเติม: N E X T S Collection
Ciggy Board
กระดานโต้คลื่นแฮนด์เมด ทำจากก้นบุหรี่บนชายหาด
Cigarette Surfboard
ราคา ~ 467,685 บาท
อย่าเพิ่งตกใจจนตาลุกวาวกับกระดานโต้คลื่นราคาเหยียบครึ่งล้าน เพราะราคานี้มาพร้อมความเหนือชั้นหลายประการ นอกจากจะเป็นกระดานโต้คลื่นรุ่น 3 ครีบ ขนาด 6’3 ที่ทำจากก้นบุหรี่แล้ว ยังเคยผ่านมือนักโต้คลื่นระดับโลกอย่าง เครก แอนเดอร์สัน (Craig Anderson) และ คลิฟฟ์ คาโปโน (Cliff Kapono) มาแล้ว แถมยังมีลายเซ็นของ แจ็ค จอห์นสัน (Jack Johnson) นักร้องผู้เคยเป็นนักโต้คลื่นฝีมือดีสลักไว้อีกด้วย
ส่วนนักเซิร์ฟที่ไม่ได้อยากครอบครองกระดานเซิร์ฟระดับเซเลบริตี้ แต่ก็อยากมีส่วนร่วมในการนำขยะที่ถูกทิ้งเกลื่อนมากที่สุดบนชายหาดอย่างก้นบุหรี่มาทำกระดานโต้คลื่นแบบลิมิเต็ดเอดิชัน ก็สามารถติดต่อไปยังเจ้าสำนักอย่าง เทเลอร์ เลน (Taylor Lane) และ เบน จัดกินส์ (Ben Judkin) ได้ทางเว็บไซต์ ราคาแล้วแต่จะตกลงตามดีไซน์และวัตถุประสงค์การใช้งาน
นับตั้งแต่กระดานโต้คลื่นทำจากก้นบุหรี่แผ่นแรกถูกประดิษฐ์ขึ้นตั้งแต่ปี 2017 ก็มีจุดประสงค์หลักที่นอกเหนือจากการนำขยะพิษในธรรมชาติมาแปรรูปให้เกิดประโยชน์สูงสุด ตามสโลแกน From waste to wave แล้ว การได้เห็นแพตเทิร์นของก้นบุหรี่มากมายเรียงรายบนกระดานโต้คลื่นแผ่นโต ยังเป็นการเผยให้สาธารณชนได้ตระหนักว่า มีขยะก้นกรองบุหรี่จำนวนมหาศาลแค่ไหนที่ถูกดีดทิ้งจากมือมนุษย์ โดยไม่ผ่านการกลั่นกรองถึงผลเสียต่อสิ่งแวดล้อมตั้งแต่บนบกจนถึงก้นทะเล
รายละเอียดเพิ่มเติม: Ciggy Board
XL Beach Tote / Paddling Pool
กระเป๋าสะพายกันน้ำ ทำจากสระเป่าลม
Wyatt& Jack
ราคา ~ 1,545 บาท
ไวแอ็ตต์กับแจ็ค เป็นคู่สามีภรรยาที่ใช้ชีวิตอยู่ที่ไอล์ออฟไวต์ (Isle of Wight) เกาะทางตอนใต้ของอังกฤษ ดังนั้น สิ่งที่พวกเขาเห็นจนชินตาคือ เตียงผ้าใบชายหาด ปราสาทเป่าลม แพยาง ฯลฯ ทำจากผ้าแคนวาส ไวนิล และพีวีซีหลากสี ที่เป็นเครื่องอำนวยความสุขให้มนุษย์ผู้เดินทางมาเสพความสุขจากท้องทะเล แต่เมื่อหมดอายุการใช้งานแล้ว พลาสติกเหล่านี้กลับไม่สามารถเข้าสู่กระบวนการรีไซเคิลได้
ทั้งคู่จึงรวบรวมผ้าใบและพลาสติกเหล่านี้มาออกแบบและตัดเย็บเสียใหม่ กลายเป็นกระเป๋าถือและกระเป๋าสะพายหลายรูปทรง ไปจนถึงปลอกหมอนอิง และภาชนะเครื่องใช้ต่างๆ ภายในบ้าน
แบรนด์ Wyatt & Jack ก่อตั้งมาตั้งแต่ปี 2010 และยังคงเติบโตขึ้นเรื่อยๆ ตามปริมาณขยะพลาสติกที่ไม่เคยลดลง หน้าตาผลิตภัณฑ์ต่างๆ ของแบรนด์จึงมีคอลเล็กชันใหม่ๆ ทยอยออกวางขายสม่ำเสมอ อย่างกระเป๋าเดินชายหาดสีสันสดใสใบนี้ก็ทำมาจากสระเป่าลม ที่ได้รับบริจาคมาจากองค์กรต่างๆ ในอังกฤษเป็นจำนวนถึง 7 ตัน และยิ่งเพิ่มจำนวนมากขึ้นในช่วงล็อคดาวน์เมื่อผู้คนต้องอยู่บ้านกันนานขึ้น จึงโละข้าวของที่ไม่ใช้แล้ว เพื่อจัดพื้นที่ทำงานในบ้าน ทำให้แพยาง สระเป่าลม และบ้านเป่าลมจากทั่วสหราชอาณาจักร ถูกส่งต่อมาให้ไวแอตต์กับแจ็คจัดการแปลงโฉมเป็นของใช้ดีไซน์ดีสีสันสดใสต่อไป
รายละเอียดเพิ่มเติม: XL Beach Tote/ Paddling Pool
Vine Basket
ตะกร้าใส่ของกระจุกกระจิก ที่ขึ้นรูปจากเศษขี้เลื่อย
Forust
ราคา ~ 1,217 บาท
หน้าตาอาจจะดูเหมือนตะกร้าใส่ของทำจากไม้ธรรมดาๆ แต่ที่ไม่ธรรมดาคือ ตะกร้าลายพริ้วไหวใบนี้ทำจากไม้ โดยไม่ต้องตัดต้นไม้เลยสักต้น แต่เกิดจากการนำเศษขี้เลื่อยจากอุตสาหกรรมเฟอร์นิเจอร์มาขึ้นรูป โดยใช้เทคโนโลยีเครื่องพิมพ์สามมิติ (3D-Printing)
ไอเดียนี้เป็นของบริษัทสตาร์ทอัพ Forust ที่นำขี้เลื่อยมาผสมกับ bio-epoxy resin แล้วใช้เครื่องพิมพ์สามมิติพิมพ์ออกมาเป็นชิ้นงานไม้ได้เลย นอกจากจะเป็นการนำขยะมาใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุดแล้ว ยังสะดวกในการออกแบบ โดยสามารถเลือกลายไม้และเลือกสีได้ รวมถึงสามารถพิมพ์เป็นรูปร่างอะไรก็ได้อีกต่างหาก
รายละเอียดเพิ่มเติม: Vine Basket
อ้างอิง
- Taylor Lane& Ben Judkins. Rising from the ashes. https://bit.ly/3fZMxX2
- Nicole Axworthy. These New Vegan Shoes are Made from Recycled Birthday Party Balloons. https://bit.ly/3wU550K
- Sally Ho. Wyatt& Jack Makes Upcycled Bags Out of Old PVC Beach Toys& Bouncy Castles. https://bit.ly/3x7Uqzo
- Laura McQuarrie. Forus Prints New Products from Wood Industry By-Products. https://bit.ly/3cII6OH
