ตั้งสติให้ดี รวบรวมสมาธิให้พร้อม ก่อนดูภาพต่อไปนี้ โดยมีกติกาแสนง่ายให้ทุกคนร่วมสนุกกัน
เพียงแค่บอก ‘สีหมึก’ ที่ใช้พิมพ์ตัวอักษรด้วยความรวดเร็ว (พยายามพูดให้เร็วที่สุดเท่าที่จะทำได้) แต่มีข้อแม้ว่า ต้องไม่เผลออ่าน ‘ชื่อสี’ แต่ละคำที่เห็น เพราะจะถือว่าเสียคะแนนข้อนั้นทันที เช่น คำว่า ‘เขียว’ พิมพ์ด้วย ‘หมึกสีเหลือง’ ให้ตอบว่า ‘เหลือง’ หรือ คำว่า ‘แดง’ แต่พิมพ์ด้วย ‘หมึกสีฟ้า’ ให้ตอบว่า ‘ฟ้า’ จึงจะได้คะแนนในข้อนั้นๆ คนที่ตอบได้ถูกต้องมากที่สุดและใช้เวลาไปน้อยที่สุดคือผู้ชนะ
ทำใจให้นิ่งเข้าไว้ พร้อมเมื่อไหร่ ให้ดูภาพข้างล่าง แล้วเริ่มเล่นกันได้เลย
![](https://becommon.co/wp-content/uploads/2021/02/body4-quiz-stroop-test.jpg)
เป็นอย่างไรบ้าง ทำได้ทั้งหมดกี่คำ เชื่อว่าหลายๆ คนอาจคุ้นเคยกับเกมนี้มาก่อนแล้ว เพราะเป็นหนึ่งในเกมง่ายๆ ที่มักจะถูกนำไปใช้ในกิจกรรมนันทนาการทั่วไป ทั้งๆ ที่ในความเป็นจริง สิ่งนี้ไม่ใช่เกมที่เล่นเพื่อความสนุก และไม่เคยถูกนิยามว่าเป็นเกม (game) แต่เป็นแบบทดสอบมาตรฐานด้านประสาทจิตวิทยา (Neuropsychology) ที่มีชื่อว่า Stroop Test หรือ Stroop Effect ส่วนชื่อทางการที่ใช้กล่าวถึงงานวิชาการคือ The Stroop Color and Word Test (SCWT)
แม้จะถูกดัดแปลงให้กลายเป็นเกมจนได้รับความนิยมแพร่หลาย แต่แบบทดสอบนี้ไม่นับว่าเป็นเรื่องผิดหรือน่ากังวลใจเหมือนแบบทดสอบจิตวิทยาอื่นๆ เพราะโดยทั่วไป แบบทดสอบ (test) สำหรับใช้คัดกรองและวิเคราะห์ผลเพื่อประกอบการวินิจฉัยโรคและวางแผนการรักษา ย่อมมีมาตรฐานการใช้งานกำหนดไว้อย่างเคร่งครัด ผู้ใช้งานต้องเป็นนักจิตวิทยาคลินิกที่มีใบอนุญาตประกอบโรคศิลปะ และผ่านการฝึกอบรมวิธีทดสอบและแปลผลมาอย่างรัดกุม โดยมีกฎเหล็กข้อสำคัญคือ ต้องไม่เปิดเผยข้อมูลเกี่ยวกับแบบทดสอบเด็ดขาด
![](https://becommon.co/wp-content/uploads/2021/02/body1-quiz-stroop-test.png)
สำหรับ Stroop Test เมื่อสืบย้อนถึงที่มาและจุดเริ่มต้น จะพบข้อเท็จจริงน่าทึ่งว่า แบบทดสอบนี้เป็นความสำเร็จจากวิทยานิพนธ์ (dissertation) ของจอห์น ริดลีย์ สตรูป (John Ridley Stroop) นักจิตวิทยาชาวอเมริกัน ขณะศึกษาในระดับปริญญาเอก สาขาจิตวิทยาการทดลอง (Experimental Psychology) เท่านั้น
สตรูปสนใจศาสตร์ด้านจิตวิทยาและประสาทวิทยา เขาประยุกต์ความรู้จากศาสตร์ทั้งสองจนทำให้ได้ผลลัพธ์เป็นแบบทดสอบที่สร้างคุณูปการต่อการตรวจประเมินด้านประสาทจิตวิทยาจนถึงปัจจุบัน
เพราะผลงานของสตรูปทำหน้าที่เป็นหนึ่งในแบบทดสอบพื้นฐานที่วางรากฐานและหมุดหมายให้นักจิตวิทยาเริ่มสนใจการรู้คิด (Cognitive Psychology) กันมากขึ้น รวมถึงการทำงานของระบบประสาทและสมอง ซึ่งส่งผลให้เราแสดงออกผ่านการกระทำ การคิด และการตัดสินใจในชีวิตประจำวัน
ย้อนกลับไปในปี 1953 แบบทดสอบของสตรูปได้รับความสนใจและเป็นที่กล่าวถึงอย่างกว้างขวางในแวดวงจิตวิทยา เพราะผลการศึกษาของเขาได้รับการตีพิมพ์และถูกอ้างอิงถึงบ่อยครั้งในวารสารวิชาการด้านจิตวิทยาการทดลองของสหรัฐอเมริกา (The American Journal of Experimental Psychology)
แม้สตรูปจะเป็นคนแรกที่คิด Stroop Test ขึ้นมา แต่หลังจากแบบทดสอบได้รับความนิยม เขากลับไม่ได้สนใจพัฒนาแบบทดสอบอีกต่อไป เพราะด้วยความศรัทธาในหลักศาสนา ทำให้เขาเลือกอุทิศชีวิตหลังจากนั้นให้การสอนและการศึกษาพระคัมภัร์ไบเบิลมากกว่า
ดังนั้น Stroop Test ที่ได้เห้นในปัจจุบัน จึงได้รับการพัฒนาและปรับปรุงจากนักจิตวิทยาและคณะวิจัยรุ่นต่อๆ มา โดยกำหนดให้ยึดแม่สีเป็นสีหลัก ได้แก่ เหลือง แดง และฟ้า เพื่อลดความเสี่ยงจากความแตกต่างด้านวัฒนธรรมซึ่งอาจมีผลกระทบต่อการรับรู้สี การลดทอนสีให้น้อยลงจะช่วยลดความคลาดเคลื่อนของผลการทดสอบได้ ส่วนแบบทดสอบฉบับดั้งเดิมที่สตรูปประดิษฐ์ขึ้น กำหนดให้ใช้ทั้งหมด 5 สี ได้แก่ ม่วง น้ำตาล แดง ฟ้า และเขียว
![](https://becommon.co/wp-content/uploads/2021/02/body3-quiz-stroop-test.png)
นอกจากนี้เขายังคิดแบบทดสอบที่ใช้สัญลักษณ์เรขาคณิตแทนคำสำหรับคนที่ไม่เข้าใจภาษา แต่ไม่ค่อยได้รับความนิยมเท่าที่ควร
![](https://becommon.co/wp-content/uploads/2021/02/body2-quiz-stroop-test.png)
ความสำคัญของ Stroop Test คือ ใช้ประเมินการทำงานของความคิดและประสิทธิภาพของสมอง (cognitive functions) ร่วมกับการรับรู้ (perception) และความจำ โดยให้ความสำคัญกับความเร็วในการตอบ เพราะการตอบได้ถูกต้องและความเร็วสะท้อนว่าสมองทำงานประมวลผลได้ตามที่ควรจะเป็น และแสดงถึงความสามารถแยกแยะความต่างและการตัดสินใจภายใต้ความกดดัน
สำหรับคนสูงอายุ ซึ่งเสียงต่อภาวะสมองเสื่อมหรืออัลไซเมอร์ Stroop Test ยังช่วยฟื้นฟูความทรงจำและฝึกสมองให้ตื่นตัวทำงานได้ด้วย นี่จึงเป็นเหตุผลหนึ่งที่แบบทดสอบนี้ถูกปรับเปลี่ยนให้กลายเป็นเกมบริหารสมองที่พบเห็นได้ทั่วไป หรือกดเล่นได้ข้างล่างนี้
อ้างอิง
- Abilene Christian University. John Ridley Stroop Digital Archive. https://bit.ly/2Oh4OUC
- Scarpina, F., & Tagini, S. (2017). The Stroop Color and Word Test. Frontiers in psychology, 8, 557. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2017.00557
Fact Box
- ประสาทจิตวิทยา (Neuropsychology) ศาสตร์ที่มุ่งศึกษาพฤติกรรมของมนุษย์ที่มีความสัมพันธ์หรือเกี่ยวข้องกับการทำงานของระบบประสาทและสมอง
- จิตวิทยาการทดลอง (Experimental Psychology) ศาสตร์ที่มุ่งศึกษาพฤติกรรมในแง่มุมต่างๆ ของมนุษย์ โดยวิธีการทดลองทางวิทยาศาสตร์ในห้องปฏิบัติการ เพื่อทำความเข้าใจสาเหตุและผลลัพธ์ของพฤติกรรมนั้นๆ
- จิตวิทยาการรู้คิด (Cognitive Psychology) ศาสตร์ที่มุ่งศึกษากระบวนการทางความคิดและปัญญา เช่น การจำ การลืม การตัดสินใจ การใส่ใจ การใข้ภาษา การแก้ปัญหา